اتحاد امت اسلام
من از شما و رئیس جمهور محترم (1) تشکر می‌کنم. و سلام من را به آقای رئیس جمهور برسانید. و همین طور سلام ملت ما را به ملت بزرگ خودتان.
آنچه که ملتها را به هم نزدیک می‌کند و یک ملت باید از آن، تحقق پیدا بکند؛ آن اسلام است. و قبل از هر چیز که ما با پاکستان دوستی داریم، اخوَّت اسلامی است. اسلام یک ملت واحده است. و ممالک اسلامی، مثل محله‌های یک شهر به هم نزدیک‌اند. و همه روی قواعد اسلامی موظف‌اند که با هم متحد باشند. و همه زیر پرچم توحید، متحدالکلمه با کسانی که برخلاف اسلام هستند، مقابله کنند و آنها را هدایت کنند به اسلام، و خودشان را حفظ کنند از شرّ آنها.
جمهوری ما و جمهوری شما هر دو جمهوری اسلامی است. و جمهوری اسلامی باید همان طور که لفظ حکایت می‌کند، باید محتوا هم از اسلام حکایت بکند. ما باید همه توجه به این داشته باشیم که نکته‌ای که در صدر اسلام مسلمین را غلبه داد، و آن چیزی که باعث شد که یک جمعیت کمی بر آن جمعیتهای زیاد با تجهیزات زیاد غلبه کرد آن چی هست؟ آن جهتی که موجب پیروزی مسلمین شد در صدر اسلام؛ آنکه طرز حکومت اسلام و حکومت پیغمبر اسلام و خلفایی که حکومت کرده‌اند، با حکومتهای دیگر تفاوت داشت. بنای این حکومتهای اسلامی بر این نبود که حکومت تمام نظرش به

این باشد که فرمانفرمای ملت باشد. حکومت خودش را از ملت می‌دانست. چنانچه ملت هم خودش را از حکومت می‌دانستند.
از نشانه‌های حکومت اسلامی
یکی از نشانه‌های حکومت اسلامی و امتیاز او با حکومتهای طاغوتی - که حکومت مقابل اسلام است - همین طرز حکومت است. حکومتهای طاغوتی از ملتها جدا هستند و به ملتها فرمانروایی می‌کنند و ملتها هم از آنها جدا هستند. و لهذا اگر مشکلی برای حکومت پیدا بشود آن مشکل را ملتشان رفع نمی‌کند، و مشکلاتی که برای ملت حاصل می‌شود، اگر چنانچه به نفع حکومت نباشد، رفع نمی‌کند. و اما حکومت اسلامی اینطور است که اگر چنانچه برای ملت یک نابسامانی پیش بیاید، حکومت آن را مال خودش می‌داند، و اگر برای حکومت یک مشکلی پیدا بشود، آن مشکل را ملت از خودش می‌داند، و لهذا کوشش می‌کند در رفع آن.
دو مشکل اساسی ممالک اسلامی
به نظر من، اساس مشکلاتی که برای آن ممالک اسلامی هست از همه بالاتر، دو تا مشکل است؛ یک مشکل، مشکل بین حکومتها و ملت است که حکومتها از ملت جدا هستند به حسب نام، یعنی نه حکومتْ خودش را از ملت می‌داند، نه ملتْ خودش را از حکومت. کلید این مشکل به دست حکومتهاست، اگر چنانچه حکومتها طوری باشند که ملت احساس کند که اینها خدمتگزار او هستند ملتها حاضرند برای همکاری. شما ملاحظه کنید که این مملکت ما الآن چه وضعی دارد، در صورتی که باز ما نتوانستیم اسلام را در اینجا به حسب آن مقصد حقیقی‌اش پیاده کنیم. الآن یک نسیمی از اسلام در این مملکت آمده است، و همین نسیم خفیفی که از اسلام آمده است اسباب این شده است که ملت ما با حکومت جدا نیستند، با ارتش جدا نیستند. اگر امروز برای حکومت یک مشکلی پیدا بشود، داوطلب‌اند ملت ما برای رفع اشکال. اگر برای ارتش یک مشکلی پیدا بشود، آنها چون از خودشان می‌دانند، او را، داوطلب‌اند برای رفع اشکال. و

بعکس هم اینطور است که حکومتها، ارتش، ژاندارمری، قوای انتظامی، دیگر آنطور نیستند که درصدد باشند که ملت را بکوبند، خدمت می‌کنند به ملت. از این جهت این رمز پیروزی است که ما الآن در مقابل قدرتهای بزرگ به دست آوردیم.
سلام مرا به رئیس جمهورتان برسانید و بگویید کوشش کنید که این مشکلی را که بین دولت و ملت هست، در هر جا که هست، شماها کوشش کنید که این مشکل را رفع کنید که کلید این مشکل در دست خود شماست. بنای بر این نداشته باشید که حکومت کنید بر مردم. بنای این را داشته باشید که خدمت کنید به مردم.
مشکل دوم که باز از مشکلهای اساسی است برای دولتها و ملتهای اسلام؛ مشکلی است که بین خود دولتهاست. در عین حالی که اسلام دعوت کرده است بر اتحاد، و قرآن کریم مسلمین و مؤمنین را اخْوَه (1) می‌داند، در عین حال می‌بینیم که بین دولتهای اسلامی بعضی با بعض اختلافات هست. چرا باید دو تا حکومت - که هر دو اسلامی هستند، و هر دو مال یک پدیده که پدیده اسلامی است، متعلق به یک حقیقت هستند، قرآنِ آنها یکی است، پیغمبرِ آنها یکی است - چرا نباید دعوت اسلام را قبول کنند؟ آن هم، آن دعوتی که به نفع خود آنهاست. اگر این دعوت قبول بشود و دولتهای اسلامی با هم اتحاد داشته باشند، ولو حدود ممالکشان محفوظ، لکن با هم متحد باشند، اگر این اتحاد حاصل بشود، آن وقت یک میلیارد جمعیت مسلمین یک قدرت عظیم خواهد بود که از همه قدرتها بیشتر و بالاتر است. با اینکه مجهز به ایمان هستند که از همه تجهیزات بالاتر است.
این دو مشکل که من به طور اجمال گفتم؛ اساس بزرگ مشکلاتی است که برای مسلمین هست که اگر این دو مشکل رفع بشود تمام مشکلات مسلمین رفع می‌شود. و آن مجدی که در صدر اسلام برای مسلمین بود به دست می‌آید. و چنانچه خدای نخواسته تا آخر بخواهد اینطور باشد که حکومتها با ملتها جدا از هم باشند، و حکومتها با حکومتها مخالف باشند، باید مأیوس شد از اینکه ما بتوانیم و شما بتوانید آن مَجْدی را که؛ در صدر

اسلام بود به دست بیاوریم.
دعوت به برادری میان شیعه و سنی
اخیراً باز من تکرار می‌کنم. سلام [من‌] به آقای رئیس جمهور، آقای ضیاء الحق و به شما و به برادران پاکستانی [برسانید]، و این معنا را باز می‌خواهم که این جدایی مابین مذهب، یک اساسی است که ما را به نیستی دارد می‌کشد. اینها باید همه با هم متحد باشند، تا اینکه اساس اسلام را ما بتوانیم در همه جا پیاده بکنیم. و در آنجا هم که این دو مذهب هست، مذهب اهل سنت هست و مذهب شیعه هست؛ کوشش کنید که با هر دو به طور برادری رفتار کنید، و سفارش کنید که آنها هم با هم به طور برادری رفتار کنند، چنانچه ما الآن در ایران کوشش داریم که برادرهای اهل سنت خودمان را با خودمان متحد کنیم و با هم باشیم و بر مشکلات ان شاء الله غلبه کنیم. و من از خدای تبارک و تعالی سلامت و توفیق همه ممالک اسلامی و همه حکومتهای اسلامی را و همه ملتهای اسلام را خواهان هستم.