سؤال: احساسات ضد امریکایی شدیدی که در ایران ایجاد شده است و احساسات مشابه ضد ایرانی که در امریکا هست حضرت امام آینده روابط ایران و امریکا را در صورت حل شدن بحران فعلی چطور خواهند دید؟ آیا دشمنی بین دو کشور برای یک نسل و احساسات تند برای یک نسل ادامه خواهد داشت؟
جواب: اما این که، گفتید که در این جا احساسات ضد امریکا هست این جا احساسات ضد دولت امریکا هست. این جا آن وقت هم که می‌گویند امریکا مقصودشان دولت امریکاست و احساسات نسبت به ملت امریکا نیست. حالا آن جا چه وضعی دارد نمی‌دانم و من احتمال می‌دهم که آنها تبلیغات دامنه داری که همه جا کردند و خصوصاً صهیونیست‌ها تبلیغاتی به ضد ما کردند اسباب این شده است که یک مقدار از ملت امریکا اذهانشان مشوب شده است و آنها گمان می‌کنند که حرف‌های آنها صحیح هست. روی این مسئله ممکن است که احساسات آنها نسبت به ایران آنطوری است که گفته می‌شود که اگر حقایق فاش بشود و ما بتوانیم به وسیله اشخاص، به وسیله مطبوعات و رادیو و تلویزیون و اینها بتوانیم که برگردانیم و حقایق آنطوری که هست به آن جا منعکس بکنیم، آن وقت احتمال بسیار هست که ملت امریکا نظرش برگردد و بشود نظیر نظر ما به آنها که نظر بد نیست، آنها هم نظرشان به ما آن‌طور بشود.

البته امید این را نداریم که دولت امریکا نظرش از ما برگردد و نظر خوب بشود برای این که دولت امریکا منافع زیاد از دست داده است و بدتر از او آن جوّی که پیش آمده است، در بسیاری از جاها آن جوّ سیاسی که پیش آمده است، آن حیثیت سیاسی‌اش [را] هم امریکا، دولت امریکا از دست داده.
بنابراین آنها یک نظر بدی به ما دارند از باب این که ما را دشمن خودشان می‌دانند و ما در عین حالی که داد مظلومی می‌زنیم که ما در ظرف سی و چند سال که این شاه بوده در این جا و آنها این را در این جا نصب کردند، چنانکه خود محمدرضا این را اقرار کرد که بعد از این که متفقین آمدند در این جا - که آن وقت یکی روزولت بود که آمد - آنها صلاح دیدند که من و خانواده ما در این جا باشیم که از اول همان‌طور که پدر او را انگلیس‌ها آوردند در ایران، خود این [را] هم متفقین یعنی این سه دولت متفق اینها آوردند و مسلط کردند بر ما. خوب ما می‌بینیم که دولت امریکا بر ما مسلط کرده است یک کسی را که تمام حیثیت ما را، چه ذخایر ما را و چه نیروی جوان‌های ما را و چه جهات دیگری که ما داشتیم اینها ما را تقریباً خلع سلاح کردند، از این جهت ما نظرمان نسبت به دولت امریکا و ملت ما هم نظرشان به ملت امریکا نظر خوب نیست.
خصوصاً که اخیراً معلوم شد که امریکا در این جا، در ایران یک جایی را به اسم سفارت محل جاسوسی قرار داده، نه فقط جاسوسی برای ایران، بلکه جاسوسی برای منطقه و اشخاصی که جاسوس هستند به اسم اجزای سفارت در این جا مشغول جاسوسی شدند. حالا که ملت ما این را فهمیده است دیگر امریکا، را یعنی دولت امریکا را یک دشمن شماره یک برای خودش حساب می‌کند و ملت امریکا در نظر ما گناهی ندارند از این باب، لکن باید خودشان بدانند که دولت امریکا همان‌طور که به ما ظلم کرده است و بد [کرده است‌] به ملت [امریکا] هم ظلم کرده است. به ما ظلم کرده از باب این که همه چیز کشور ما را به وسیله عاملش که عبارت از محمدرضاست از بین برده، به آنها ظلم کرده از باب این که شرافت آنها را در معرض خطر انداخته. الآن شرق نسبت به ملت امریکا هم ممکن است که بدبین بشوند و این را کارتر دارد این کار را می‌کند و باید ملت‌

امریکا خودش را دریابد، بفهمد این معنا را که با بودن کارتر در رأس ریاست جمهوری، رئیس جمهور بودن او برای امریکا یک خطر بزرگی است و آن خطر این که شرافت ملت امریکا به دست این آدم از بین برود. بنابراین راجع به بعد از این قضایا و حل [آن‌]، باید ما ببینیم چه جور حل می‌شود قضایا. الآن ما نمی‌توانیم حدس بزنیم که چه جور حل می‌شود تا پیش بینی کنیم که اگر حل شد چه خواهد شد.
یک وقت می‌بینید که حل می‌شود به این که ایشان نظامی می‌آورد و - عرض می‌کنم که - فرض کنید حصار اقتصادی و انحصار اقتصادی، ما را به مضیقه قرار می‌دهد و بعد هم با قلدری و با زور و با وادار کردن همه کشورهایی که با او دوست هستند ما را منزوی می‌کند و حل این نیست، این عقده زیادتر است، حل شدنی نیست به این معنا. یک وقت این‌طور می‌شود که آخرش ما نمی‌توانیم، قدرت نداریم که آن کاری را که می‌خواهیم انجام بدهیم، اگر آن‌طور بشود، این عقده باقی می‌ماند و دیگر تا آخر هم قابل حل نیست و اگر اینها درست توجه بکنند به این که کار خطا بوده است تا حالا، بردن یک نفر جانی را در امریکا یک خطا بوده، این خطای اولش را باید حساب کنیم، نصب کردن یک جانی را بر یک ملتی این یک خطا بوده، این که می‌گوییم جانی برای اینکه این پسر رضاخان بود که همه می‌دانستند چکاره هست و بچه گرگ هم گرگ است. یک خطا این بوده است که این را به ما تحمیل کردند، به ملت ما تحمیل کردند.
یک خطای دیگر این بوده است که همه‌شان تا آخر دنباله همان عمل اول را گرفتند و به وسیله او ما را غارت کردند این هم یک خطا بوده. یک خطا این بوده است که بعد از این که ما می‌خواستیم ایشان را ساقط کنیم یعنی ملت ما، بنابراین گذاشته بود که این رژیم نباشد و این محمدرضا نباشد، اینها پافشاری می‌کردند که این باشد، زیاد هم پافشاری می‌کردند. این هم یک خطا، یک خطا این که حالا بعد از این که ملت غلبه کرد و اینها نتوانستند نگهش دارند و رفت به خارج، اینها این آدم جانی که دیدند که یک ملتی با او مخالف است و این‌طور مخالفت کرده، خطای بزرگ این بوده است که این را برداشتند بردند به اسم انسان دوستی به امریکا

گمان ندارم که حتی ملت خودشان هم باورشان بیاید که قضیه، قضیه انساندوستی است. انسان پیش آنها اصلاً مطرح نیست، انساندوستی پیش اینها اصلاً مطرح نیست. اینها حاضرند که برای خاطر یک استفاده‌ای یک مملکت را از بین ببرند، اینها یک بمب بیندازند یک جایی دویست هزار نفر را بکشند برای این که یک نفعی ببرند. اینهایی که وضع‌شان این‌طور است ... کسی باورش نمی‌آید به این که اینها انساندوستند و حالا هم برای انساندوستی این آدم را بردند. اینها برای این است که این را تقریباً باید بگوییم دزدیدند بردند که مبادا گرفتار بشود به دست ما، نه از باب این که اگر گرفتار شده است ...
مثلاً مردم می‌کشندش نه، این هم مطرح نیست پیش آنها، آن مطرح هست که معلوم بشود که این به دست کی این کارها را کرده، وقتی که بیاید این جا ما او را محاکمه کنیم و محاکمه کردیم معلوم بشود کارهایی که انجام گرفته است به دست او و به دست رؤسای جمهور و به دست خود آقای کارتر، اینها کشف بشود. اینها نگران کشف این مطلب هستند و آن هم کشف این مطلب ممکن است نتیجه‌اش به نظر آنها این باشد که اگر معلوم شد که یک رئیس جمهوری این‌طور کارهای خلاف را می‌کند ملت امریکا دیگر به او رأی ندهند.
تمام مقصد آقای کارتر به نظر ما این است که می‌خواهد دفعه ثانی هم رئیس جمهور بشود و ایشان برای خاطر یک پنج سال مثلاً یا شش سال رئیس جمهور شدن دارد این کارها را می‌کند؛ اولاً حیثیت امریکا را دارد از بین می‌برد و ثانیاً در دنیا همچو منعکس بشود که اینها این قدر جانی هستند که یک نفر جانی‌ای که تمام حیثیت یک مملکت را در سی و چند سال از بین برده این را بردند نگه داشتند و می‌گویند که نه، این باید این جا باشد و آن وقت هم آقای انساندوست ما را در مضیقه حصر اقتصادی می‌خواهد قرار بدهد که یک ملتی مثلاً فدا بشوند از باب این که یک مریضی زنده بماند!
ما نمی‌توانیم این را باور کنیم این اگر انساندوست بود خوب! این سی و پنج میلیون هم انسانند، ویتنام هم انسان بودند و سایر جاها هم انسانند، لبنان هم همین‌طور، خوب! ما می‌بینیم که اینها با چه جنایاتی الآن در لبنان دارند [سرکوب‌] می‌کنند و به تأیید آقا

هست، ایشان هست. بنابراین، مسائل این است، حل شدن به آن معنایی که ما می‌خواهیم که نمی‌شود به این‌طور راحت. ما آن طوری که می‌خواهیم این است که ایشان این را بفرستند این جا و آن جنایاتی که به ما وارد شده به دست آنها، آن را جبران بکنند و چیزهایی که از ما بردند جبران بکنند، البته یک چیزهایش هم قابل جبران نیست برای این که ما قریب صدهزار نفر شاید کشته داده باشیم این دیگر قابل جبران نیست که بیایند آن را جبرانش بکنند نیروی جوانی ما را، نیروی انسانی ما را از بین بردند این جبران شدنی نیست. لکن آن مقداری که می‌توانند جبران کنند آنهایی که از ایران به یغما بردند آنها را می‌توانند جبران بکنند اگر جبران بکنند و توجه به این داشته باشند که دیگر، این عصر، عصر سابق نیست و ایران در این زمان غیر ایران است تا زمان رژیم سابق [ممکن است اختلاف حل شود].
ایران تحول پیدا کرده است یک جور دیگر شده است و این یک معجزی بوده است که واقع شده است. انسان‌هایی بودند که بازارها را با یک نفر پاسبان اینها می‌توانستند ببندند، بازارها را می‌توانستند امر کنند که بیرق بزنید برای فرض کنید که 4 آبان، یک پاسبان که می‌آمد مردم هیچ نمی‌توانستند در مقابلش کاری بکنند لکن معجزه‌ای واقع شد و متحول شدند این مردم به یک مردمی که با مشت گره کرده جلوی تانک رفتند و جلوی توپ رفتند الآن هم حاضرند. الآن هم کفن می‌پوشند و می‌آیند به این جاها که ما می‌خواهیم شهادت بدهیم، شهادت را می‌خواهیم یک ملتی که این‌طور شد دیگر نمی‌شود به او تحمیل کرد.
از اشتباهات آقای کارتر یکی هم این است که عمق این تحولی که در ایران پیدا شده نتوانسته ادراک کند، خیال می‌کند که این ملت همان ملت است که یکی را بگذارند ...
مأمورش کنند می‌تواند دیگر این جا زندگی کند یا اگر فرض کنید که یک شلوغی‌ای پیدا بشود و بُریدند این جا و یک نفر را تحمیل به ما کنند خیال می‌کنند که می‌شود آن دیگر این جا زندگی بکند.
این را اگر بفهمند که نه، ایران وضعش وضعی شده است که دیگر زیر بار این‌طور

مصائب نمی‌رود، آن وقت ممکن است که تعدیل کنند افکار خودشان را، متنزل بشوند از آن چیزی که دارند و - دولت امریکا - ملت امریکا هم کارتری که ما با او خوب نیستیم کنار بگذارند و یک رئیس جمهور صحیحی سر کار بیاورند آن وقت ممکن است که ایران هم وقتی دید آنها نمی‌خواهند که به آن ظلمی بکنند با آنها هم روابط داشته باشد مثل این که با سایر جاها روابط دارد.
من دیگر جوابی ندارم.