که این ورقه تمام دهات و تمام روستاها و همه را دارد. و جالب این بود که در آن، نقاط زیادی بود. من پرسیدم: این نقطه‌ها چیست؟ گفت: این نقطه‌ها جاهایی است که در آن یک چیزی پیدا می‌شود؛ یک معدنی، یک چیزی زیرزمینی هست. آن وقت که با شتر می‌شد رفت، رفتند و همه جای ایران را، حتی کویر را، رفتند و دیدند، بعد که رفت وآمدها زیاد شد، البته بیشتر کارشناس‌ها هم ترقی کرده بودند و بیشتر اطلاعات داشتند، و همین‌طور کارشناس‌هایی که مردم را می‌شناختند؛ وضع مردم را، چه گرایشهایی مردم دارند، چه دسته جاتی در بین مردم هست، احزاب چه وضعی دارند، جبهه‌ها چه وضعی دارند، بازار وضعش چطور است، روحانیین چه وضعی دارند، رابطه بین روحانیون و مردم چه جور است، خود روحانیون چه جور اشخاصی یا گروه‌هایی هستند؛ همه اینها بررسی شده است و ماها غافل بوده‌ایم از شیطنت اینها و آن کارهایی که آنها به دست عناصر داخلی و گاهی هم به دست خودشان انجام می‌دادند؛ ما از آن غفلت داشتیم و آنها هوشیارانه عمل می‌کردند.
توطئه برای انزوای روحانیون
از جمله چیزهایی که آنها بررسی دقیق کردند و دنبالش هم با تبلیغات و با طورهای دیگری عمل کردند، قضیه بررسی رابطه بین روحانیون با هم و رابطه بین روحانیون و مردم و کیفیت اینکه اینها در چه اوقاتی می‌توانند چه اعمالی را انجام بدهند و در چه زمانهایی می‌توانند اینها مردم را بسیج کنند. تمام اینها، کارشناس‌های آنها در دفاترشان حتماً نوشته‌اند و دنبالش هم فعالیت کرده‌اند، نه فعالیت یک بعدی، فعالیت چندین بعدی. آنقدری که می‌توانستند روحانیون را در بین مردم خفیف می‌کردند و آنقدری که می‌توانستند مردم را از روحانیت جدا می‌کردند و بین خود روحانیین اختلاف ایجاد می‌کردند و چنانچه این مطلب را کافی نمی‌دانستند - و نمی‌دانستند - آنها با گماشتن بعضی عوامل خودشان با فشار کارها را انجام می‌دادند.
شما، شاید کم از شما باشد که زمان رضاخان را درک کرده باشد. قضیه آمدن‌