رأس تمدن بزرگ واقع شده که فرهنگ باید یک فرهنگی باشد موافق با تمدن؛ و فرهنگ ما وقتی که ملاحظه می‌کنید یک فرهنگ وابسته غیرمترقیِ منحط که جوانهای ما را نگذارند یک قدم بالاتر از یک حدی - تا یک حدی - یک قدم بالاتر بروند. در ایران که اینطور است هیچ، این جوانهای ما که آمده‌اند در خارج: همین دیروز پریروز دیشب، کیْ، چند تایشان - جوانهای خوبی - آمدند اینجا تو این اطاق پیش من گفتند که ما در فلان مملکت - که حالا دیگر یادم هی زیاد نمی‌ماند - ما در آنجا تحصیل می‌کنیم لکن به ما چیزی نشان نمی‌دهند. ما همانجا هستیم به اسمْ! گفت ما تحصیلاتمان در ایران به یک حدی بود، اینجا که آمدیم ما را در حد پایین تر الآن دارند استعمال می‌کنند! در حدپایین تر! و ما همین طور اینجا هستیم بیخود. و شما اجازه بدهید که ما برویم به ایران، آنجا بلکه یک کاری انجام بدهیم، یعنی کاری با برادرانمان انجام بدهیم.
جلوه‌هایی از فرهنگ وابسته
در ایران بنا بر این بوده است که یک فرهنگ وابسته، فرهنگ «وابسته» به معنای اینکه یک فرهنگی داشته باشیم ما، دانشگاه داشته باشیم، نگویند دانشگاه نداریم، دانشکده، دانشگاه، دانشسرا، همه این الفاظِ موافق با فرم تمدن، الفاظش را داشته باشیم لکن محتوا نداشته باشد که صورتْ شبیه تمدن ولی توخالی! از اولی که مدارس در ایران - مدرسه‌ای که می‌خواسته که یک رشدی بکند - در ایران تأسیس شده - از اول اینطور بوده منتها به این فساد نبوده - از اول اینطور بوده که بنا براین بوده است که نگذارند یک فرهنگ به معنای واقعی در ایران تحقق پیدا بکند؛ برای اینکه آنها می‌دانستند که اگر یک فرهنگ حقیقی واقعی و یک تحصیلکرده‌های صحیح در ایران پیدا بشود، مزاحمت خواهند کرد؛ با مقاصدی که آنها دارند و با منافع آنها، که منافعشان چپاول کردن مال این ملت است، مزاحمت دارد. اینها از اول نقشه را جوری کشیدند که این فرهنگْ یک فرهنگ که قابل این باشد که این جوانهای ما را ترقی بدهد و یک جوان فرهنگی صحیح بار بیاورد، از این مانع شدند. و حالا دیگر به آن شکوفایی، مسئله‌ای که آنها خواستند، درآمده که اصلش هیچ فرهنگ ما صورت فرهنگ به معنای واقعی ندارد؛ و جوانهای ما را