سؤال: [ممکن است لطفاً احساسات و عقاید خود را درباره وقایع اخیر سیاسی در ایران شرح دهید؟ نظر شما درباره دولت تازه منصوب شده بختیار چیست؟]
جواب: مقاومت مردم ایران در دنیا بی‌نظیر است. مردم ایران برای از بین بردن استبدادِ جهنمی چنان دلاورانه مبارزه کردند که موجب حیرت غرب و شرق شد؛ مبارزات خونینی که بالاخره به استقلال و آزادی منجر خواهد شد. مردم ایران خواستار برچیده شدن سلطنت دودمان پهلوی و نظام شاهنشاهی و ایجاد یک جمهوری اسلامی هستند. دولت اخیر به هیچ وجه قانونیت ندارد. چون از مجلسی رأی اعتماد می‌گیرد که هرگز ملت ایران در آن نماینده ندارد. من بارها گفته‌ام که هر حکومتی با بودن شاه محکوم است.
- [گزارش شده است که آقای بختیار فاصله‌اش را از شما حفظ کرده است و پشتوانه شما را برای دولت جدیدش نطلبیده است. تاکنون اظهارات او به رهبران مذهبی ایران عمدتاً این پشتگرمی را داده است که ایران به اسرائیل دیگر نفت نخواهد فروخت. شما موقعیت او یا دولتش را نسبت به خودتان و دیگر رهبران مذهبی که ممکن است نظرات شما را در نظر نگیرند چگونه در نظر می‌گیرید؟]
- من و تمام مردم ایران دولت جدید را محکوم کرده ایم. آزادیهای سطحی و ندادن نفت به اسرائیل، برای انحراف اذهان از ماده فساد که شاه و رژیم شاهنشاهی است می‌باشد. این حکومت (1) چون مردم از آن پشتیبانی نمی‌کنند نمی‌تواند دوام بیاورد.
- [اگر درست فهمیده باشم شما و پیروانتان طرفدار رفتن شاه هستید و تنها آینده ایران را در سایه بازگشت کامل حکومت الهی می‌بینید، یعنی «جمهوری اسلامی» که به وسیله رهبر مذهبی اداره می‌شود. آیا شما

به طور ایده آل می‌گویید که شما باید جایگزین شاه در رأس مملکت شوید و ایران در زمینه‌های انسانیتری اداره گردد و به وسیله اصول اسلامی هدایت شود؟]
- من و سایر روحانیون در حکومت، پستی را اشغال نمی‌کنیم. وظیفه روحانیون ارشاد دولتهاست. و اما ما خواستار برکناری شاه هستیم و می‌خواهیم حکومت عدل اسلامی را جایگزین این نظام فاسد گردانیم و پیروزی از آن ماست.
- [حتی اگر شما اصول چنین حکومتی را پذیرفته باشید، نمی‌توان گفت که مسائلی در داخل نیروی مخالف فعلی با چنین برداشتی از حکومت به وجود خواهد آمد؟ این واقعیت دانسته‌ای است که آیت الله شریعتمداری علی رغم شما نشان می‌دهد که دنباله رو این اعتقاد است که شاه باید با موقعیت مشروط، بر طبق قانون اساسی و مشروطه سلطنتی باشد؛ و بارها گفته است که شاه باید باشد و سلطنت کند. و این نشان می‌دهد که شما شاه را نمی‌خواهید و او طرفدار شاه است.]
- شاه برای ابقای خود دست به تبلیغات در شرق و غرب زده است ولی دیگر سودی ندارد. ملت غیور و شجاع ایران، او و دار و دسته‌اش را شکست خواهند داد. مردم شاه را نمی‌خواهند و او را یک جنایتکار و یک خائن می‌دانند؛ و هیچ کس نمی‌تواند با این خواست مخالفت کند. تاریخ در آینده نزدیک نشان می‌دهد که خواست ملت و خدا بر تمام خواستها حاکم است.
- [فرض کنیم شما موفق شدید بر شاه غلبه کنید؛ و همچنین موفق شدید که نیروی مخالف کنونی را متحد کنید. زودرس ترین سیاستهای اصلی اقتصادی و سیاسی شما چه خواهد بود؟]
- ما خواستار یک اقتصاد سالم و غیروابسته هستیم. شاه اقتصاد ایران را فلج کرده است و همه مخازن ما را در اختیار شرق و غرب - بخصوص امریکا قرار داده است. ما با این مبارزه کرده و هرگز اجازه نمی‌دهیم تا هستی ما را غارت کنند. ما در تمام زمینه‌های اقتصادی یک انقلاب واقعی خواهیم کرد. امر کشاورزی در حکومت ما از اولویت خاصی برخوردار است؛ برای اینکه شاه با اصلاحات ارضی امریکایی خود، کشاورزی ما را نابود کرد. در زمینه صنعت، با ایجاد صنایع مادر، از صنایع مونتاژ جلوگیری به عمل می‌آوریم. ایران کشوری مستقل است و دارای سیاستی مستقل. دست شرق و غرب را از

وطن خود کوتاه می‌کنیم. تمام وابستگیهای سیاسی را از بین می‌بریم و مردم را بر سرنوشت‌شان حاکم می‌گردانیم و مردم را که بیش از پنجاه سال است از همه گونه حقی در ایران محروم بوده‌اند آزاد می‌گردانیم تا با کمال آزادگی به خواستهای مشروع خود برسند. ولی منکر این معنی نیستیم که پس از پیروزی، با بحرانهای شدید اقتصادی مواجه خواهیم بود. ولی به امید خدا شکستهای اقتصادی دوران پهلوی را جبران خواهیم کرد.
- [آیا تغییر بنیادی در جهت رشد اخیر اقتصادی ایران دیده خواهد شد؟ آیا تغییری نسبت به موقعیت کمپانیهای نفتی بزرگ خارجی خواهد بود؟]
- تغییرات اساسی نسبت به کمپانیهای نفتی را باید متخصصین به عهده بگیرند. آنچه می‌توانم بگویم این است که تمام قراردادهایی که به ضرر ملت ایران است، چون از طرف شاه مخلوع و دولت غاصب و غیرقانونی صورت گرفته است، مورد قبول ما نخواهد بود.
- [آیا برگشت بیشتری به اقتصاد بازاری خواهد بود؟ یکی از بحرانهای کنونی در ایران رد سیاست اقتصادی وابسته کنونی است - وابسته به سرمایه داران غربی - که مخالف بازرگانان سنتی ایران است.]
- اقتصاد ما یک اقتصاد مستقل و سالم و ملی است، براساس تأمین اساسیترین نیازهای مردم محروم و ستمدیده ایران، نه فقط یک اقتصاد مصرفی.
- [آیا شما فکر می‌کنید که بزودی یک هرج و مرج اقتصادی در مملکت خواهد بود؟ حالا که پمپهای نفت بسته شده است و نان کمیاب گردیده - زیرا سوخت برای تنورها کم است - چه فکر می‌کنید؟ اولین اقدام در ایران چه باید باشد؟]
- با بودن شاه هرگز نفت به خارج صادر نخواهد شد. من هیأتی را برای رسیدگی مصرف داخلی اعزام کرده‌ام تا سوخت داخلی را تأمین کنند. (1) ولی تا رفتن شاه، اعتصاب شرکت نفت به حال خود خواهد بود. اشکالاتی که در کمبود نفت برای داخل ایجاد شده است بزودی برطرف خواهد شد.

- [آیا شما یک مخالفتی را عنوان می‌کنید که نمونه یک دولت سوسیالیستی برای ایران است یا دولت شما اصالت انسانی خواهد داشت برپایه اصول مذهبی؟]
- دولت ما دولتی است اسلامی که قوانین اسلامی را به اجرا درمی آورد. قوانین اسلام قوانین انسان ساز است و انسان را در مقام انسانی به اوج خود خواهد رساند و جوابگوی نیازهای مادی نیز خواهد بود.
- [اگر فرض شود که شما در رأس دولت قرار بگیرید، روابط خود را با غرب چگونه پیش بینی می‌کنید؟]
- من در حکومت آینده نقش هدایت را دارم. غرب و شرق برای ما فرقی ندارد. اصلْ منافع ملت ایران است که باید به بهترین وجه رعایت شود. اگر غرب و شرق احترامات لازمه را نسبت به ملت ایران رعایت نمایند ما هم به همان گونه با آنان رفتار خواهیم کرد.
- [آیا تغییری در اتحاد شما با امریکا رخ خواهد داد؟]
- ما با ملت امریکا روابط دوستانه داریم و با دولت امریکا روابطی برقرار می‌کنیم که به نفع ملت ایران باشد.
- [آیا تغییری در سیاست ارتش اتفاق خواهد افتاد؟ آیا ایران دیگر تسلیحات پیچیده نخواهد خرید؟ آنچه که تاکنون با پول نفت می‌خریده است؟]
- هرگز! ارتش ایران هیچ گاه احتیاج به اسلحه‌های کنونی ندارد. مستشاران نظامی امریکایی بر ارتش ایران سیطره دارند. ما ارتشی مستقل تشکیل خواهیم داد و زوایدی را که به درد ارتش و مملکت و مردم ایران نمی‌خورد حذف خواهیم نمود. ما نفت را به هر کشوری که صلاح دانستیم می‌فروشیم و در مقابل پول می‌گیریم نه اسلحه‌هایی که اصلاً به درد ارتش ما نمی‌خورد و ارتش را دربست در اختیار بیگانه قرار دهد.
- [آیا فکر می‌کنید این تغییرات در روابط شما با سایر کشورهای عضو اوپک اثر نخواهد گذاشت؟]
- متخصصین صالح، جریانات مربوط به اوپک را مورد مطالعه قرار خواهند داد و بعد تصمیم لازم را اتخاذ خواهند نمود. ما گول نامها و عناوین را نمی‌خوریم. هر چه به نفع ملت است آن دنبال می‌شود.
- [آیا هیچ شانسی هست که ایران جدید تحت الهام رهبری شما نظری به شوروی برای موازنه با امریکا

افکند؟].
- هرگز! ما ایرانی مستقل بنا خواهیم کرد که از زیر یوغ امریکا و شوروی بیرون آید. شوروی اکنون گاز ایران را می‌برد و امریکا نفت را. ما هرگز اجازه نمی‌دهیم که این دو ابرقدرت بر ایران سیطره پیدا کنند.
- [آیا هیچ نظری راجع به حمایت بیدریغ امریکا از شاه دارید؟ آیا شما تماماً دخالت امریکا را در ایران رد خواهید کرد؟ آیا شما در عوض کردن شاه به عنوان یک رئیس مملکت موفق خواهید شد؟]
- امریکا تا حال از شاه دفاع کرده است و به همین جهت دشمن شماره یک ملت ایران است. ما دخالت امریکا را در ایران محکوم می‌کنیم. امریکا برای اینکه در ایران پایگاه داشته باشد و منابع ما را به یغما ببرد هیچ کس را بهتر از شاه ندارد تا آنچه را که امریکا می‌خواهد، بکند؛ و به همین دلیل است که از شاه دفاع می‌کند. ما به امید خدا ایران را مستقل خواهیم کرد. ملت ایران با مجاهدتهای بیدریغ خود و کشته دادنهای بیشمار خود بالاخره شاه را از ایران بیرون می‌کند و نظام شاهنشاهی را برچیده و حکومت عدل اسلامی را جایگزین آن خواهد کرد.
- [دولت شما با مخالفانی از ارتش ایران که همواره شاه را کمک کرده‌اند چگونه معامله خواهد کرد؟]
- آن عده از ارتشیانی که از شاه پشتیبانی کرده و دست به کشتار مردم بی‌پناه ایران زده‌اند محاکمه شده و به جزای اعمال خود خواهند رسید.
- [اگر فرض شود دولت شما یا هر دولتی برخوردار از حمایت شما بر سر کار آید، آیا هیچ اختناق سیاسی وجود نخواهد داشت؟ ساواک چه خواهد شد؟]
- هرگز! آزادی به همه کس، تا آنجا که به ضرر ملت ایران نباشد داده خواهد شد و هیچ گونه اختناق برای مردم نخواهد بود. ساواک را منحل می‌کنیم.
- [شما و پیروانتان چه می‌خواهید انجام دهید؟ آیا یک کودتای نظامی در ایران؟ آیا فکر می‌کنید کسانی مانند سرهنگ خسروداد (1) بتواند یک کودتای نظامی انجام دهند، چنانچه شایع بوده است؟]

- من کراراً گفته‌ام و نوشته‌ام که ما بعد از بیرون کردن شاه و دودمانش - البته این در صورتی است که شاه به دست مردم نیفتد و الّا او را در دادگاه آزاد محاکمه کرده و به سزای اعمالش می‌رسانیم - و برچیدن رژیم شاهنشاهی، یک حکومت جمهوری اسلامی را به آرای عمومی می‌گذاریم. در این حکومتْ ایران آزاد خواهد شد و استقلال واقعی خود را به دست خواهد آورد؛ استقلال سیاسی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی. در این حکومت همه آزادند تا اظهار عقیده کنند. مردم ایران از وابستگی به اجنبی و استبداد داخلی به جان آمده‌اند و برای تحقق استقلال واقعی، خود را بی‌محابا جلوی گلوله قرار می‌دهند. در کجای دنیا مردمی مثل مردم ایران می‌توان سراغ داد که برای احقاق حق خود با دست خالی به جنگ امریکا، شوروی، انگلیس و سایر کشورهای طرفدار شاه برود. حال خوب فهمیدید که چه می‌خواهم بگویم. البته برای همه مردم جهان و حتی سیاسیون ایران سخت است قبول این معنا که چگونه بدون اتکا به شرق و غرب می‌خواهید پیروز شوید. و به همه و حتی سیاسیون ایران - که همگی گفتند و می‌گویند شاه را اگر بتوانیم بیرون کنیم، با رژیم نمی‌شود مخالفت کرد، و به من همگی بدون استثنا می‌گویند که اولاً دست از مخالفت با رژیم شاهنشاهی بردار، مخالفت با رژیم غیرممکن است - من همان حرفی را که به آنها زدم به شما هم صریحاً می‌گویم که به امید خدا پیروزی نزدیک است؛ من شاه را بیرون می‌کنم، رژیم شاهنشاهی را از بن خواهم کند و جمهوری اسلامی را جایگزین آن خواهم کرد. و اما کودتای نظامی در مقابل این ملت؛ نه! به هیچ وجه اینگونه معانی مطرح نیست. اما کودتای نظامی به نفع شاه اگر صورت گیرد دردی را دوا نمی‌کند؛ چرا که امروزه مردم در چنین کودتایی به سر می‌برند و با این وصف مقاومت کرده‌اند. باز می‌گویم راهی جز برکناری شاه و برچیده شدن نظام شاهنشاهی باقی نمانده است.