سؤال: [شما امریکا را در حقیقت شدیداً ناراحت کرده‌اید و یا به زانو درآورده‌اید. از لحاظ اخلاقی توهین به آنها کرده‌اید. آیا زیادتر از این تا به کجا می‌خواهید بروید؟ به کجا بسط می‌شود؟ آیا داخل جنگ می‌شوید؟]
جواب: بسم الله الرحمن الرحیم. ما اول باید حساب ملت امریکا را از دولت امریکا جدا کنیم.
ما به هیچ وجه مقابل با ملت امریکا نیستیم. آقای کارتر است که به این ناراحتی دامن می‌زند از طریق جنگ اعصاب و ممکن است به دخالت نظامی منجر شود. و ما به هیچ وجه ملت امریکا را تحقیر نکرده‌ایم.
آقای کارتر است که دشمن ما و ملت را که غارتگر ما و ملت است نگه داشته (1) و در دنیا برخلاف واقع هیاهو بپا کرده است. جوانان ما جاسوسان را نگه داشته‌اند تا ثابت کنند اینها چکاره‌اند.
- [افکار عمومی امریکا ضربه خورده و گفته می‌شود کارتر انتخاب دیگری جز جنگ ندارد. و حتی از بمباران قم و گروگانگیری امام صحبت است. حضرتعالی چه فکر می‌کنید؟]
- اما راجع به ضربه به افکار عمومی امریکا، این اشتباه است. مسائل پیش عموم مردم نیست، زیرا دولت امریکا نمی‌گذارد اخبار صحیح به آنها برسد. فقط این رویدادها به یک گروه معدودی رسیده است. ممکن است آن عده‌ای که طرفدار کارتر هستند یا جزو دستگاه او هستند یک ناراحتیهایی پیدا کنند. لکن ملت امریکا این‌طور نیستند. ما این حرفها را زیاد شنیده‌ایم.

شاه سابق اگر یک کاری می‌کرد که ملت مخالف آن بود می‌گفت که ملت همه موافق‌اند. حالا هم همینطور است.
آقای کارتر پیش ملتش مطرود دارد می‌شود و آقای کارتر باید کاری غیر از ریاست جمهوری پیدا کند. چون به طوری که معلوم می‌شود نمی‌تواند ریاست کند. کسی که اعصابش ضعیف است و برای یک امر جزئی هیاهو راه می‌اندازد، قابل این نیست که رئیس جمهور امریکا شود و به ملت امریکا حکومت کند.
- [رؤسای دولتهایی که در تونس جمع بودند، به نفع ایران موضع نگرفتند. - منظور کشورهای عربی است - چگونه می‌توانید روی همبستگی اعراب حساب کنید؟]
- ما امیدواریم همانطوری که ملتهای عرب با ما موافق‌اند، دولتهای عرب هم با ما موافق باشند. و دولتهای عرب اگر به مسائل ایران توجه کنند که چه بوده و ما چه می‌خواهیم، ما زادی از همه قید و بندهایی که تا حالا گرفتارش بودیم می‌خواهیم.
ما می‌خواهیم مستقل باشیم و منافع ممالک اسلامی به جیب دیگران نرود. این چیزی نیست که با ما مخالفت کنند. ممکن است بعضی از رؤسای مسلمین هم روی اشتباهات و تبلیغاتی که برایشان شده، یک اشتباهاتی کنند. لکن من امیدوارم که آنها از اشتباه بیرون بیایند و همه ممالک اسلامی با هم متحد بشوند و حساب خودشان را از حساب ابرقدرتهایی که می‌خواهند آنها را بچاپند، جدا کنند.
- [شما موضع دانشجویان ایرانی (1) را تأیید کردید. آیا نگهداری گروگانها با قوانین اسلامی مطابقت دارد. حتی در موقع جنگ؟]
- آنچه من به شما گفتم مثل اینکه اشتباه به شما رسیده و شاید باز این اشتباه را دستگاه‌های تبلیغات صهیونیستی کرده باشند. آنچه من گفتم این بود که ما نمی‌توانیم ملتی را که این قدر از امریکا ضربه دیده، چنانچه امریکا شاه را نگه دارد و این امر طولانی شود یا بخواهد مملکت ما را بمباران کند، ما نمی‌توانیم جوانان را کنترل کنیم. مردم ما پنجاه سال‌

ضربه خورده‌اند، از قدرتها، من جمله امریکا. حالا هم بخواهد امریکا قوای نظامی بیاورد یا بمباران کند جایی را قبل از اینکه خیال این مطلب بشود و حرکتی برای این معنا بشود، ممکن است که جوانهای ما آنجاها را خودشان به هم بزنند. من این‌طور گفتم. نه اینکه ما ابتدائاً این کار را می‌کنیم. الآن هم آنها در کمال خوشی و آسایش هستند و تبلیغات آقای کارتر برخلاف این است، لکن واقع این است. من فرستادم تحقیق کردم. به گروگانها هیچ صدمه‌ای نرسیده است.
و اسلام با همه مردم دنیا می‌خواهد با خوبی رفتار کند. بله، اسلام با کسانی که توطئه‌گر هستند و بخواهند برخلاف مصالح مسلمین و مصالح بشر عملی بکنند با آنها هم سختگیری می‌کند.
- [درباره بحران کنونی ایران چه فکر می‌کنید؟]
- بحران کنونی ایران یک بحرانی نیست که ما از آن خوفی داشته باشیم. اما راجع به اینکه یک وقتی جنگی پیش می‌آید، ولو اینکه یک مطلبی است از شیخ الرئیس بوعلی سینا نقل می‌کنند که گفته است من از گاو می‌ترسم برای اینکه اسلحه دارد، عقل ندارد. حال این ابرقدرتها اسلحه دارند، مع الأسف عقل ندارند. و آقای کارتر هم ثابت کرد این مطلب را. مع ذلک نخواهند گذاشت چنین کاری بکنند. ملتها و دولتهای بزرگ نمی‌گذارند که چنین جنگی پیش بیاید. جنگ پیش آمدن معنایش جنگ جهانی سوم است و همین ابرقدرتها از این جنگ می‌ترسند. ما ابداً از این مسائل ترسی نداریم برای اینکه وضعمان این است که می‌بینید. وضع ملتمان این است که می‌بینید.
ما قائلیم که اگر از این عالم رفتیم، به جای بهتری منتقل می‌شویم. اگر کسی از یک عالم بدی به یک جای خوبی برود، از چه می‌ترسد؟ ما هیچ ترسی نداریم. آنها باید بترسند که خیال می‌کنند عالم دیگری نیست. یا ظالم هستند و از رفتن به آن عالم ترس دارند.
ما نه از آن بحران اقتصادی می‌ترسیم، نه از جهات دیگر. و ما بنا گذاشتیم که خودمان بکاریم و خودمان هم زراعت را برداریم و محصولش را هم خودمان بخوریم و به کسی‌

راه ندهیم تا بیاید منافعمان را ببرد. بنابراین بحرانی برای ما نیست. اروپا از این مسائل و بحرانها می‌ترسد. و او هم حق دارد که بترسد و جلوگیری کند از این مسائل. دولت فرانسه جلوگیری کند و سایر دولتها جلوگیری کنند و کارتر را سر عقل بیاورند که مجرم ما را به دست ما بدهد، همه مسائل حل می‌شود.
- [روحانیت شیعه همیشه در رأس مبارزات بوده است، ولی آیا این هم صحیح است که روحانیت که در جهان به این پیچیدگی قادر به اداره مملکت نبوده، در کارهای تکنیکی از غیر روحانی استفاده نکنیم؟]
- این هم جزو تبلیغات سوئی است که بر ضد روحانیت می‌شود. آیا آقای کارتر که رئیس جمهور است همه کارها را خودش در امریکا انجام می‌دهد؟ نه، افرادی را وامی دارد که کارها را انجام دهند. روحانیت نمی‌خواهد خودش کارخانه راه بیندازد یا طیاره ببرد.
اینهایی که می‌گویند روحانیت باید دخالت نداشته باشد، نمی‌فهمند. یا می‌فهمند و مردم را اغفال می‌کنند. این اشتباه است. روحانیت نظارت بر اوضاع دارد. کارها دست کارشناسهای غیر روحانی است. روحانیون نظارتی بر امور دارند که غلطکاری نشود.
یک وقت کودتا نشود، یک وقت ظلم به مردم نشود. روحانیت می‌خواهد جلو غارتگری و ستم و دزدی را بگیرد.
- [سؤال آخرم این است، این مشکل به نظر می‌رسد که امریکا بتواند شاه را پس بدهد و اگر این راه حل نباشد، چه راه حلی به نظر شما می‌رسد؟]
- ما سؤال می‌کنیم که چرا نمی‌تواند؟ به چیزی که موافق همه قوانین بین المللی است، در همه قوانین است که اگر کسی به ملتی ظلم کرده، مال ملت را خورده است، مجرم است، باید بیاید در همان محل محاکمه شود.
آقای کارتر در این مورد لج کرده. معلوم می‌شود ایشان یک آدم لجوجی هست یا اینکه نمی‌خواهد واقعیت مسائل را ادراک کند. مملکت خودش و مملکت دیگران و مملکتهای عالم را به آتش می‌کشد که یک نفر آدم را آنجا چون رفیق و دوست سابقش بوده و جیبش را پرکرده، حالا دلش نمی‌خواهد او بیاید اینجا و محاکمه شود و مبادا معلوم شود که جیب آقای کارتر هم پر شده است و ما از او مطالبه کنیم. این یک مسئله‌ای‌

نیست که نتواند. اگر بخواهد روی قواعد عمل کند، می‌تواند و کسی جلوی او را نمی‌گیرد. حتی همه مملکت خودش هم از او تشکر می‌کنند که آن بساط را به هم زده و اگر چنانچه شاه را پس ندهند، هرچه می‌خواهد پیش آید ما پافشاری می‌کنیم و از هیچ چیز نمی‌ترسیم. شیخ الرئیس ولو این کلمه را گفته لکن ما نمی‌ترسیم از این اسلحه‌ای که دست بیعقل است. ما نمی‌ترسیم، برای اینکه ما نمی‌خواهیم به این عالم خیلی عشق داشته باشیم. برای اینکه این عالم چیزی ندارد. اینجا جز گرسنگی خوردن، ظلم کشیدن، توسری خوردن از قدرتهای بزرگ چیزی برای ملت ما نمانده است که بترسیم یا ملت ما بترسند. ما تا همه جا حاضریم برای این امر.