سؤال: [حضرت آیت الله، در ایران همه چیز به شاه بستگی دارد. در اطراف او هیچ نهضت سیاسی قدرت نفس کشیدن ندارد. شما خواستار رفتن شاه هستید. آیا شما دعوت به بی‌نظمی و آشوب نمی‌کنید؟ آیا مارکسیستها نخواهند توانست کشور را به طرف الحاد بکشانند؟]
جواب: چیزهایی که به شاه بستگی داشت از هم گسیخته شد و اکنون شاه در ایران هیچ نقشی ندارد. تمام این ناآرامیها و اختلافات برای این بود که شاه با استبداد و خیانت با این ملت عمل می‌کرد. این استبداد و خیانت باعث این مسائل شد. اگر شاه برود و حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی جانشین این رژیم شود، تمام این ناآرامیها برطرف می‌گردد و ایران صورت دموکراسی حقیقی به خود می‌گیرد. و اما مارکسیستها و کمونیستها هیچ نقشی در ایران که بیش از سی میلیون مسْلم دارد و همه با فریادهای اسلام طلبی بپاخاسته‌اند، ندارند و ما هیچ خوفی از آنها نداریم.
- [شما حضرت آیت الله، با کریم سنجابی از جبهه ملی در پاریس بحث مهمی داشتید. آیا شما با این حزب سیاسی مشترکاً مبارزه خواهید کرد؟ یعنی آیا ائتلاف می‌کنید؟]
- من مسائل و مطالبی که داشتم، و امکان ندارد یک قدم از آنها برگردم، به ایشان گفتم و ما با جبهه خاصی ائتلاف نداریم. همه ملت با ما، و ما با همه ملت هستیم. و هرکس این مطالبی که ما داریم و عبارت است از استقلال مملکت با آزادی همه جانبه و جمهوری اسلامی که قائم مقام رژیم سلطنتی است، هرکس با اینها موافقت کند از گروه ماست و از ملت است. و اگر موافقت نکند، برخلاف مصالح اسلام و ملت گام برداشته است و ما هیچ ربطی با او نخواهیم داشت. و آنهایی که با ما موافقت کنند، ما هم با آنها هم صدا خواهیم‌

بود، لکن ربط خاصی با کسی نداریم.
- [حضرت آیت الله، امریکایی‌ها تأثیر بسزایی‌روی ارتش ایران دارند. چرا تا به حال ارتش نسبت به شاه وفادار مانده است؟ آیا فکر می‌کنید وفاداری ارتش به شاه ادامه خواهد داشت؟ و آیا نیروهای مخالف آنقدر قوی هستند که شاه را علی رغم پشتیبانی ارتش به زیر بکشند و سرنگون کنند؟]
- با این وضعی که الان هست و قیامی که ملت کرده است، معلوم نیست ارتش وفادار به شاه باشد. چون ملت از خود آنهاست و آنها هم از ملتند. و ملت به واسطه همبستگی‌ای که به هم دارند قدرتی دارند که بالاخره ارتش را جذب می‌کنند. این امریکایی‌ها هستند که به واسطه نفوذی که در ارتش دارند، ارتش را نگه داشته که از شاه محافظت کنند. و الّا خود ارتش معلوم نیست که وفادار باشند و اگر هم فی الجمله وفاداری باشد، ملت آنها را جذب خواهند کرد.
- [ایران برای غرب از اهمیت اقتصادی و استراتژیکی بسزایی برخوردار است. آیا حضرت آیت الله فکر می‌کنند امریکایی‌ها حاضر باشند موقع خودشان را در منطقه خلیج فارس با اجازه دادن به تغییرات اساسی در ایران به خطر بیندازند؟]
- خطری که متوجه منطقه است از بی‌لیاقتی شاه و فساد دستگاه وی و دستگاه حاکمه است. ما می‌دانیم که دولتهای صنعتی به نفت و چیزهای دیگر نیاز دارند. لکن ما به ملت متکی هستیم و جمهوری اسلامی یک جمهوری متکی به ملت است که باید آزاد و مستقل باشد و به جایی پیوسته نباشد. ما نیازهای آنها را با مصالحی که داریم در مواقع خودش به نحوی که احترام متقابل بین دوَل مزبور و ما باشد، ان شاء الله برآورده می‌کنیم. و نفت را آنطوری که مشتریان نفت با رعایت و حفظ مصالح ما بخواهند به آنها می‌دهیم. و اگر خطری باشد از ناحیه خود آنها خواهد بود، که می‌خواهند با بی‌عدالتی با ما رفتار کنند، نه از ناحیه ما که می‌خواهیم با عدالت و احترام متقابل عمل کنیم. این پشتیبانی لجوجانه‌ای که امریکا از شاه می‌کند، محتمل است موجب یک انفجار عظیم بشود که اشکالات سیاسی و اجتماعی و مالی به بار می‌آورد. باید امریکا از این لجاجت دست بردارد.
- [حضرت آیت الله، بانکها یکی از هدفهای حملات مردم است. سوئیس کشور بانکهای مهم بین المللی‌

است. و چنین به نظر می‌رسد که به طور قطع مقدار زیادی از سرمایه‌های ایران به سوئیس منتقل شده باشد. در این باره شما چه فکر می‌کنید؟]
- خرابیهایی که در ایران پیدا شده و انقلاب ایران، در اثر مفاسدی است که در هیأت حاکمه وجود دارد. و همچنین بر اثر کارهای مخالف عقل است که شاه انجام می‌دهد. و خرابیهایی که با دست عمال شاه در سراسر مملکت انجام می‌گیرد، برای ضربه زدن به مردم و بد جلوه دادن مبارزات اصیل مردم ایران است که با حمله به مراکز استثمار و فحشا و فساد، تنفر خود را از هر چیزی که موجب انحراف و غارتگری است اعلام می‌کنند. الان خبرگزاریهای داخلی و خارجی اطلاع می‌دهند که در شهرهای ایران دستجاتی از اشرار و یا عده‌ای از کماندوها به صورت کولیها و بومیها به شهرها حمله می‌آورند و خرابکاری می‌کنند. و اینهاست که موجب شده ثبات مملکت متزلزل شود. اگر شاه برود و حکومت جمهوری اسلامی که حکومت دموکراسی واقعی است به جای آن بیاید، این ناآرامیها از بین می‌رود و در ایران ثبات برقرار خواهد شد. رژیم ایران به یک نظام دموکراسی‌ای تبدیل خواهد شد که موجب ثبات منطقه می‌گردد و سرمایه‌ها به ایران برمی‌‌گردد و به نفع مردم از آن استفاده می‌شود.
- [حضرت آیت الله، سیاست اقتصادی رژیم فعلی به وابستگی شدید ایران به خارجه منجر شده است. آیا برگشت به یک سیاست اقتصادی مستقل امکان دارد؟ و شما چگونه این کار را خواهید کرد؟]
- یکی از خیانتهایی که شاه به کشور ما کرده است، وابسته کردن اقتصاد ما به اجانب است. اقتصاد ما، به واسطه اعمال شاه، چه در اصلاحات ارضی که به طور کلی موجب فساد زراعت شده، و چه هزینه‌های بسیار فوق العاده‌ای که به طور بیهوده خرج شده، مثل خریدن سلاحهای بسیار زیاد که برای ملت ما نفع ندارد که ضرر هم دارد. و برای اجانب با آن سلاحها پایگاه درست شده است و ... موجب ضعف اقتصاد و پاشیدگی اقتصادی و به هم ریختن بنیادهای اقتصادی است. مردم ما با انقلابی که شده است قادر هستند همه امور را در مجرای صحیح و مستقل قرار دهند.

- [حضرت آیت الله، دیروز امینی (1) با شاه ملاقات کرده است. اگر او به نخست وزیری منصوب گردد، آیا به نظر شما این آخرین شانس برای نجات رژیم خواهد بود؟]
- دیگر هیچ چیز برای شاه، شانس بقا نمی‌آورد. همه ملت ایران در تمام شهرستانها قیام کرده‌اند و با این قیام ملت تا شاه نرود، آرامش پیدا نخواهد شد و کسی نمی‌تواند شاه را نجات دهد. او چاره ندارد جز اینکه برود، و ابرقدرتها چاره ندارند جز اینکه با ملت ما مخالفت نکنند، که اگر مخالفت کنند برای آنها بدتر خواهد شد.