سؤال: [حضرت آیت الله، وضعیت واقعی ایران را چگونه بررسی و ارزیابی می‌فرمایید؟]
جواب: الآن ایران در حال انقلاب است. اعتصابات تمام قشرها را فرا گرفته است. حکومت نظامی شاه مشغول قتل و غارت است. از اطراف، اشرار را تحریک می‌کنند که به شهرها بریزند و مردم را بکشند. دانشگاه‌های ما همه تعطیل است. مدارس دینی، همه تعطیل است. وضع آشفته است. و تمام اینها برای این است که [ملت‌] ایران این رژیم را نمی‌خواهد. رژیمی که پنجاه سال بر مردم حکومت جائرانه کرده است. پنجاه سال اختناق ایجاد کرده است و مردم را کشته است. مردم نمی‌خواهند و ان شاء الله پیروز می‌شوند.
- [حضرت آیت الله، موضع شما نسبت به سایر مخالفین شاه در ایران چیست؟]
- ما با هر کسی که با خواستهای ملت ایران که سقوط شاه و شاهنشاهی است موافق باشد موافقیم و با ما برادر است. و اگر چنانچه با آن خواستها موافق نباشد قهراً خائن به ملت است و ما با او نیستیم.
- [حکومت آینده‌ای که بتواند مورد تأیید و قبول حضرتعالی باشد چه ترکیبی باید داشته باشد؟]
- حکومت جمهوری، متکی به آرای عمومی و اسلامی، متکی به قانون اسلام. این را جمهوری اسلامی می‌گوییم و این مورد نظر ماست.
- [موقف حضرت آیت الله نسبت به دو ابرقدرت روسیه شوروی و امریکا چیست؟ و آیا تصور می‌فرمایید که خطر یک دخالت نظامی از طرف اینها به ایران در آینده وجود داشته باشد؟]
- خیر، چنین احتمالی را که مورد نظر شماست نمی‌دهیم، چون الآن هم چیزی در حد

دخالت مستقیم نظامی امریکا در ایران است. نظر ملت ایران این است که استقلال و آزادی پیدا کند. پس چگونه با دخالت این دو ابرقدرت قضایای ایران حل می‌شود؟ البته ما با هر کشوری اگر در امور ما دخالت نکند و با ما به عدالت رفتار کند ما هم با آنها به طور عدالت رفتار خواهیم کرد.
- [رابطه شما با دولتهای عربی چگونه خواهد بود؟ به کدام طرف تمایل پیدا خواهید کرد؟ به طرف دولتهای عربی مترقی نظیر لیبی، سوریه و عراق و یا به طرف دولتهای معتدل نظیر عربستان سعودی و مصر؟]
- دولتی که ما ایجاد می‌کنیم دولت اسلامی، جمهوری اسلامی است. و هر یک از آنها نزدیکتر به جمهوری اسلامی باشند، البته آنها نزدیکتر به ما خواهند بود و هر کدام دورتر باشند، دورتر.
- [حکومت نظامی (1) گفته است که تصمیم دارند که قانون اساسی را با شریعت اسلام متناسب و تعدیل کنند - دو روز پیش در روزنامه‌های عربی منعکس شده بود - آیا حضرت آیت الله بر این عقیده هستند که رژیم شاه بتواند با این برنامه‌ها و با این قدمهایی که برمی‌‌دارد در جبهه مخالف خودش تأثیر بگذارد و برخی از آنها را به خودش جلب نماید؟]
- اینها دروغ می‌گویند. اگر راست می‌گویند اول چیزی که در قانون اساسی مخالف با اسلام است سلطنت شاه و اصل رژیم سلطنتی است. اگر او برطرف شد و سایر قوانین اسلام را هم درست کردند و این اشخاصی که الآن در رأس واقع شده‌اند رفتند، آن وقت تکلیف را روشن می‌کنیم.