این باشد که فرمانفرمای ملت باشد. حکومت خودش را از ملت می‌دانست. چنانچه ملت هم خودش را از حکومت می‌دانستند.
از نشانه‌های حکومت اسلامی
یکی از نشانه‌های حکومت اسلامی و امتیاز او با حکومتهای طاغوتی - که حکومت مقابل اسلام است - همین طرز حکومت است. حکومتهای طاغوتی از ملتها جدا هستند و به ملتها فرمانروایی می‌کنند و ملتها هم از آنها جدا هستند. و لهذا اگر مشکلی برای حکومت پیدا بشود آن مشکل را ملتشان رفع نمی‌کند، و مشکلاتی که برای ملت حاصل می‌شود، اگر چنانچه به نفع حکومت نباشد، رفع نمی‌کند. و اما حکومت اسلامی اینطور است که اگر چنانچه برای ملت یک نابسامانی پیش بیاید، حکومت آن را مال خودش می‌داند، و اگر برای حکومت یک مشکلی پیدا بشود، آن مشکل را ملت از خودش می‌داند، و لهذا کوشش می‌کند در رفع آن.
دو مشکل اساسی ممالک اسلامی
به نظر من، اساس مشکلاتی که برای آن ممالک اسلامی هست از همه بالاتر، دو تا مشکل است؛ یک مشکل، مشکل بین حکومتها و ملت است که حکومتها از ملت جدا هستند به حسب نام، یعنی نه حکومتْ خودش را از ملت می‌داند، نه ملتْ خودش را از حکومت. کلید این مشکل به دست حکومتهاست، اگر چنانچه حکومتها طوری باشند که ملت احساس کند که اینها خدمتگزار او هستند ملتها حاضرند برای همکاری. شما ملاحظه کنید که این مملکت ما الآن چه وضعی دارد، در صورتی که باز ما نتوانستیم اسلام را در اینجا به حسب آن مقصد حقیقی‌اش پیاده کنیم. الآن یک نسیمی از اسلام در این مملکت آمده است، و همین نسیم خفیفی که از اسلام آمده است اسباب این شده است که ملت ما با حکومت جدا نیستند، با ارتش جدا نیستند. اگر امروز برای حکومت یک مشکلی پیدا بشود، داوطلب‌اند ملت ما برای رفع اشکال. اگر برای ارتش یک مشکلی پیدا بشود، آنها چون از خودشان می‌دانند، او را، داوطلب‌اند برای رفع اشکال. و