ما امروز مواجهیم با چهره‌های علمای محترم و اساتید دانشگاه و حوزه علمیه. به‌طور کلی در تمام سطحهایی که مشغول آموزش هستند، چه در دانشگاه، که آن هم آموزش است، و چه در سطحهای پایینتر، و چه در این نهضت سوادآموزی، که امید است توفیق زیاد پیدا بکنند و بیسوادی را ریشه کن کنند، دو رکن بزرگ، آموزش و پرورش است. همه جا، حالا اسمش یک جایی آموزش باشد، یک جایی دانشگاه، آن فرق نمی‌کند. دو رکن اصلی، آموزش و پرورش است و اسلام در هر دو رکن سفارش اکید فرموده است. و پرورش سفارشش بیشتر شده است و اهمیتش هم بیشتر است.
پرورش به معنای اینکه در هر جایی که علما مشغول تدریس هستند؛ علمای دانشگاه و علمای حوزه‌های علمی قدیمی و استادها در هر جا هستند با این دو رکن مواجه‌اند: رکن آموزندگی و تربیت علمی و رکن پرورش و تربیت اخلاقی و تهذیب نفس. ما اگر فرض کنیم که یک ملتی آموزش و پرورش در آن نفوذ کرد و همه ملت آموزش یافتند به اندازه‌ای که احتیاجات ملت است، و پرورش یافتند و تهذیب نفس کردند و تربیت اخلاقی شدند، ملتی که یک همچو توفیقی را پیدا بکند یک ملت نمونه‌ای خواهد بود. و ما حالا هر دو جهتش را عرض می‌کنیم و چیزهایی که مترتب بر هر دو جهت است.
ویژگیهای تعلیم و تعلم در قرآن و حدیث
آقایان می‌دانند، لکن تذکر، باز خوب است. مسئله آموزش و مسئله تعلیم و تربیت‌