اشخاصی هستند که درس خواندند، ملّایند لکن مهذب نبودند.
جلوه‌ای از سلوک علی (ع)
اینجا، در پناه حضرت امیر - سلام الله علیه - است. بودن آقایان در ارض مقدس نجف، در پناه حضرت امیر - سلام الله علیه - هم یک تکلیف زیاد برای انسان می‌آورد. اصلِ خودِ بودن در نجف فرق دارد با اینکه کسی در - فرض کنید که - کویت باشد، یا کسی در تهران باشد، یا کسی در بغداد باشد. بودن در نجف خودش یک مسئله‌ای است؛ یک مسئولیتی دارد. انسان ببیند که حضرت امیر - سلام الله علیه - در زندگی‌اش چه وضعی داشته است؛ چه سلوکی در زندگی داشته است - چه در زندگی انفرادی، چه در زندگی اجتماعی. انسان تفکر کند بر احوال حضرت امیر - سلام الله علیه؛ ملاحظه کند که چه زحماتی برای اسلام کشیده است؛ چقدر زخم خورده است؛ چقدر رنج برده است؛ چقدر جنگ کرده است؛ چقدر تشنگی خورده است - اینها را ملاحظه کند انسان. یک همچو اسلامی که به دست ما سپرده شده است، به دست شما آقایان سپرده شده است، مسئولیت دارید اگر خدای نخواسته در خلال تحصیل علمْ همان فکر این باشید که دقایق علمی را ادراک بکنید لکن فکر تهذیب نباشید. مهذب کنید خودتان را؛ مهذب بشوید به آداب الله؛ به سُنَن الله؛ اگر چنانچه این نباشد علم اثری ندارد.
تهذیب برای درک نور الهی
آن نوری که خدای تبارک و تعالی‌ یَقذِفُهُ فی‌ قَلْبِ مَنْ یَشاء، اگر مهذب نباشد قذف نخواهد شد. (1) یک فنی است، یک فنی است آن علمی که نورانیت می‌آورد و نور است و خدای تبارک و تعالی آن را عنایت می‌فرماید. آن به هر قلبی عنایت نمی‌شود؛ هر قلبی لایق آن نیست. تا مهذب نباشد، تا خودش را خالی نکند از اخلاق زشت، خالی نکند از اعمال زشت، تا متوجه به خدا نباشد و تمام قلب را به او تسلیم نکند، خدای تبارک و