را «انسان کامل» کند. قرآن کتاب انسان سازی است؛ کتابی است که با این کتاب - اگر کسی توجه به آن بکند - تمام مراتبی که از برای انسان هست، این کفالت دارد و همه مراتب را، به آن نظر دارد.
اسلام و سایر ادیان الهی مثل سایر حکومتها نیست. حکومت اسلام مثل سایر حکومتها نیست. سایر حکومتهای مادی - به هر رژیمی که هستند - اینها فقط کار به این دارند که نظم مملکت خودشان محفوظ باشد و کسی در خارج - اگر خیلی هم عدالت پناه باشند کسی ظلم [و] تعدی به دیگری نکند؛ و اگر خودش هم یک حاکم عادلی باشد، خودش هم تعدی بر دیگران نکند؛ فقط متکفل نظم مملکت خودشان هستند اما حالا یک کسی در جوف خانه خودش هر کاری می‌خواهد بکند؛ مضرِّ به حکومت نباشد و به وضع حکومت و به نظام، هر کاری در باطن منزل خودش می‌خواهد بکند. می‌خواهد شُرب خمر بکند، می‌خواهد - عرض می‌کنم که - قماربازی بکند، می‌خواهد سایر کثافتکاریها را بکند، حکومت به او کاری ندارد. حالا اگر چنانچه بیاید بیرون عربده بکشد، چون این خلاف نظم است، به او تعرض می‌کنند اما اگر از چهار دیواری خانه‌اش بیرون نیاید و همان جا هر فسادی داشته باشد، کاری به او ندارند - حکومتی عادل باشد یا غیر عادل، جائر باشد - کاری به او ندارند که در خانه‌ات تو چه می‌کنی و در جوف خانه چی می‌گذرد؛ مگر تعدی در جوف خانه بشود که عرضِ حال به حاکم ببرد و آن وقت البته آنها هم چه می‌کنند. اما اسلام و حکومتهای الهی این جور نیستند. آنها در هر جا و هرکس در هر جا هست و در هر حالی که هست، آنها برایش احکام دارند. یعنی کسی در جوف خانه خودش بخواهد یک کار خلاف و کثافتکاری بکند، حکومتهای اسلامی به او کار دارند ولو اینکه نمی‌آیند تفتیش کنند لکن محرّم است؛ حکم داده‌اند که نباید این کار بکند؛ معاقب است اگر این کار را بکند. و اگر چنانچه اطلاع بر آن بکنند، خوب سیاستهایی دارد، حدهایی دارد، چیزهایی دارد، روی موازینی که هست.
توجه اسلام به تمام شئون انسان
اسلام، و همین طور سایر حکومتهای الهی و دعوتهای الهی، به تمام شئون انسان از