منشأ بیداری مردم، روشنگریهای روحانیت
من از شما آقایان که - در این مدت طولانی اطلاع دارم - زحمات جانفرسا کشیدید و تحمل جنایات رژیم را کردید تشکر می‌کنم. خداوند تعالی به شما علمای اعلام و شاگردان مکتب امام زمان - سلام الله علیه - عمر و برکت و عزت عنایت فرماید. شما در این راه جدیت کردید و روشنگری کردید و ملت را به قیام وادار کردید. شما هدایت کردید مردم را. روحانیت ایران هدایت کرد مردم را. و بحمد الله روشنگریهای شما اثر خودش را کرد و مردم ایران یکپارچه با هوشیاری قیام کردند و مسائل به اینجا رسید؛ لکن از اینجا به بعد بسیار مشکلتر است.
ملت، وارث یک ویرانه
یک مملکت آشفته، یک کشور شکست خورده، یک کشور دزد زده، غارتزده، به جا گذاشتند؛ نیروهای انسانی ما را عقب راندند نگذاشتند ترقی بکنند؛ مخازن ما را بردند و جواهرات ایران را حمل کردند و به خارج بردند؛ و ایران را به طور شکست خورده، فقیر باقی گذاشتند. الآن به هر جهتی از جهاتِ کشور که ملاحظه بکنید می‌بینید که احتیاج به سالها، سالهای دراز فعالیت دارد تا به صورت قبل از دزدزدگی برگردد. در اقتصاد، بکلی اقتصاد اینجا شکست خورده است؛ فرهنگْ فرهنگ استعماری بوده.

است؛ ارتشْ ارتشِ انگلی بوده است، دیگران او را هدایت می‌کردند؛ و همه چیزها به طور شکست خورده و منهدم باقی مانده است. شما وارث یک مملکت ویرانه هستید که باید به همت شما و سایر اقشار، این ویرانه دوباره از سر، سازندگی پیدا کند.
مشارکت مردم برای بازسازی
اول توقع این نیست البته، و نباید توقع این باشد که به طور اعجاز یکشبه همه امور اصلاح بشود. انهدام آسان است: یک سیل می‌آید یک شهر را خراب می‌کند؛ یک زلزله می‌آید یک شهر را ویران می‌کند؛ لکن ساختن آن شهر بعد مشکل است. البته الآن توقعات خیلی زیاد است؛ هر روز توقعات زیادی هست که‌روی این معناست که توجه به این نکردند که پنجاه سال، بیشتر از پنجاه سال رنج کشیدند و صبر کردند، حالا می‌خواهند که همین رنجهای پنجاه ساله با یک شب یا با یک ماه ترمیم بشود! این امری است غیرممکن. باید ما همه به هم دست بدهیم و شما آقایان محترم مردم را موعظه کنید؛ و مردم همه با هم دست به هم بدهند و این ویرانه را بسازند. دولت تنها نمی‌تواند این کار را بکند؛ یک طایفه نمی‌توانند این کار را بکنند برای اینکه خرابی آنطور نیست که یک جا باشد تا یک قوه بتواند. الآن همه اوضاع به هم ریخته است و محتاج به این است که همه با هم از این به بعد - همه با هم - در ساختن این خرابه شرکت بکنید. باید شما آقایان در مساجد، در محافل عمومی مردم را متوجه بکنید که الآن همه شما مکلف بر این هستید که در این ساختمان شرکت بکنید، هرکس به هر مقدار که می‌تواند.
ضرورت احیای کشاورزی
الآن زراعت ما و کشاورزی ما بکلی منهدم است. و باید آقایان توصیه بکنند در مجالسشان، در مساجدشان توصیه بکنند، اشخاص بفرستند به اطراف که مردم را آگاه کنند که کشت و زرع بکنند که احتیاجمان از خارج برطرف بشود. مملکت ایران که یک ناحیه‌اش ممکن بود برای تمام ایران کافی باشد، مثلاً آذربایجان اگر چنانچه کشت بشود ممکن بود برای ایران کافی باشد، حالا همه چیزش از خارج می‌آید. یعنی این‌

«اصلاحاتی که اینها به خیال خودشان کردند، عالماً عامداً فاسد کردند نه اینکه اشتباه کردند. آن مردک آمد گفت من اشتباه کردم! (1) لکن تعمد کرد در امور؛ اینطور نبود که اشتباه باشد. عالمِ عامد بود در خراب کردن این مملکت: کشاورزی را عالمِ عامد بود که به صورت «اصلاحات ارضی» به فساد بکشاند؛ «مأمور» بود برای اینکه مملکت ما را بازار قرار بدهد برای دیگران، و ما باید از دیگران وارد کنیم و ما بازار آنها باشیم. اگر چنانچه این مرد نبود مملکت خودمان برای خودمان کافی بود لکن این مرد - یا نامرد - به واسطه آن نوکری [ای‌] که داشت، «مأموریت» ی که برای وطنش داشت - مأمورش کرده بودند بیاید و این وطن را از بین ببرد و برد و رفت منتها همه چیزهای ما را برداشت و رفت - کشاورزی ما به این حال رسیده است. و تبلیغات لازم است؛ یعنی اشخاصی که در رأس واقع هستند، اشخاصی که مردم از آنها اطاعت می‌کنند و مردم را هدایت می‌کنند، اینها باید مردم را وادار کنند به اینکه کشاورزی را از سر بگیرند و کشاورزی را به صورت اول ان شاء الله یا بهتر درآورند. لکن نباید توقع داشت که همین امروز که این بساط برچیده شد، همان فردا همه کارها مطابق دلخواه همه مردم [بشود]؛ هیچ امکان ندارد این معنا. و لهذا این مراجعات کثیری که الآن می‌شود که هر کدام یک توقعاتی دارند، [از] این رو است که هرکس فکر می‌کند حال خودش را؛ متوجه نیست که مصادف با چه مصیبتی هستند؛ الآن دولت با چه چیز مصادف است؛ الآن دولت در هر جا که دست می‌گذارد خرابی است و برای آبادی آن محتاج به یک صرف وقتی است، صرف مخارجی است؛ که همه اینها لنگ است.
دعوت مردم به شکیبایی
باید شما مردم را هدایت کنید که آقا شماها پنجاه و چند سال است که زیر زجر بودید و تحمل کردید؛ چند سال است که تحمل شما تمام شد و بحمد الله به قدرت الهی برچیده شد اوضاع؛ حال باید چند سال هم صبر بکنید که بتدریج این کارها درست بشود. یک.

ارتشی که باید از سر ساخته بشود، یک کشاورزی که باید از سر ساخته بشود، یک نابسامانیهایی که هر کدامش صرف وقت لازم دارد. الآن هر یک از این [مقامات‌] دولت که پیش من می‌آیند، وزرا می‌آیند یا رئیس ارتش می‌آید، قَرَنی می‌آید، دیگران می‌آیند، خوب اینها همه‌شان من می‌بینم که عاجزند از اینکه بتوانند به این زودی کار را انجام بدهند؛ و اینها هم حق دارند. اینطور نیست که مسامحه می‌کنند، جدیت دارند می‌کنند، مشغولند همه؛ شب و روز مشغولند اینها؛ لکن وضع طوری است که نمی‌شود به این زودی انجام داد. باید کمک کنید به اینها.
تقویت دولت و پرهیز از کارشکنی
مثلاً یکی از کمکهایی که از آقایان ساخته است این است که در این پادگانهایی که اینها کسی را می‌گذارند و در شهربانی، در کلانتریها که کسی می‌گذارند تأیید کنید. کارشکنی نکنید، اینطور نباشد که یک دولتی در مقابل دولت باشد که تضعیف بشود؛ تأیید کنید. یک دولتی است که مال خودتان است حالا، مثل دولتهای سابق نیست، دولتی است که مال خود شما هست، دولتی است که منشأ از اراده خود شما هست. این را باید تأیید کرد نه اینکه هر کاری که آن می‌کند، مقابلش یک چیزی بکنید؛ یا همین طور اگر کسی را تعیین کردند برای کلانتری یا برای ارتش در پادگانها، از او تأیید کنید، کارشکنی نکنید. مردم [را] وادار کنید که تأیید کنند، مردم را ارشاد کنید که اینها را تأیید کنند تا بتوانند رشته امور را به دست بگیرند و این آشفتگیها به آخر برسد. یک مملکت آشفته است که با همت شما باید درست بشود، با همت علما باید درست بشود، با همت - عرض می‌کنم - همه طبقات باید درست بشود.
لزوم مقابله با جوّسازی در کارخانه‌ها
الآن هم یک آشفتگیهای زیادی هست که مفسدین افتادند توی مردم و پخش اکاذیب می‌کنند؛ و می‌روند در این کارخانه‌ها به آنها می‌گویند که ببینید هیچ چیز نشده! خوب، آن بیچاره‌ها هم نمی‌دانند که «هیچ چیز نشد» نبوده. آنی که شد حساب نمی‌کنند

که یک قدرت شیطانی و یک استبداد مُبرمی‌‌را به هم زدند؛ این را حساب می‌کنند که حالا که آنها رفتند پس حالا باز هم هیچ چیز نشد! خیال کردند که حالا باید مثلاً تا آنها رفتند یک دست غیبی بیاید و همه چیز را برای همه ... اینها مفسد هستند؛ اینها می‌خواهند مردم را اغوا کنند، و شماها باید در مقابل آنها ایستادگی بکنید؛ مردم را هدایت بکنید. هرکس می‌تواند، برود در این کارخانه‌ها برای مردم صحبت کند، بفهماند که اینها می‌خواهند باز اوضاع سابق را، می‌خواهند باز آن قلدریهای سابق را برگردانند به صورت دیگر. البته دیگر شاه برگشتنی نیست - شاه سابق - لکن می‌خواهند با وضع دیگر همان بساط را درست بکنند. بیدار کنید مردم را، هوشیار کنید مردم را؛ توی این کارخانه‌ها اشخاص مطلع، اشخاص بافهم از علما و غیره بروند آنجاها با مردم صحبت کنند؛ بفهمانند که اینها چه اشخاصی هستند. اینها اشخاصی بودند که بزرگانشان در خود دربار خدمت می‌کردند، حالا آمدند این حرفها را می‌زنند! حالایی که این ملت پابرهنه این پیروزی را برد، از اطراف دارند هجوم می‌آورند و می‌آیند به ایران برای اینکه در این سفره شریک باشند! ... باید به مردم اینها را فهماند. و ما می‌بینیم بعضی از اشخاص خیلی مبتذل از خارج آمدند و اینجا صحبت می‌کنند و در رادیو صحبت آنها را می‌کنند که اسلام نمی‌شود پیاده بشود. خوب غلط می‌کند این آدم که این حرف را می‌زند! باید در مساجد بگویید که حق این مطالب از برای آنها نیست؛ چه می‌دانید اسلام چه است؟! اینها رفتند در خارج خوابیدند، ملت ما پیش برده، حالا آمدند به این خیالات افتادند که یک چیزی دست آنها بیاید! باید اینها را علمای اعلام در مساجد بگویند.
اسلام، برای پیشرفت و ترقی بشر
اسلام قابل پیاده شدن است. اگر اسلام قابل پیاده شدن نباشد پس ما بگوییم خدای تبارک و تعالی نقص داشته در احکامش! هان؟! البته اسلام جلوگیری از مفاسد می‌کند، جلوگیری از ... اگر مقصود از اینکه حالا نمی‌شود اسلام را در حالا پیاده کرد، مقصود این است که باید سینماهای ما با همان زنهای لخت و با همان کارهای زشت باید بشود، البته‌

اسلام با اینها مخالف است؛ اما اسلام با همه ترقیات موافق است، با همه پیشرفتها موافق است. اسلام برای پیشرفت آمده، برای ترقی آمده. این حرفهایی که بعضیها حالا آمدند می‌زنند، اینها را باید آقایان از آن جلوگیری کنند تا تکرار نشود؛ و از فعالیتهایی که بر ضد اسلام الآن دارد می‌شود، باز باید خود آقایان اشخاص را انتخاب کنند بفرستند در این جاهایی که اینها می‌روند و با مردم صحبت کنند؛ مردم را بیدار کنند. خداوند. ان شاء الله همه آقایان را حفظ کند. و من عذر می‌خواهم که آقایان آنجا نشستند و من اینجا نشستم. من و شما هر دو برادر هستیم و اصلاً صف واحد است. قضیه رهبری در کار نیست. صف واحد، با هم همه؛ همه با هم به پیش ان شاء الله.