این است که آنهایی که متکفّل امور ملت هستند تزکیه نشده‌اند. یک نفر آدمی که تزکیه نشده، سلطه بر یک ملت پیدا بکند، اینهمه گرفتاریهایی که در طول پنجاه و چند سال برای ملت ما پیش آمد، اینهمه گرفتاریها را ایجاد می‌کند. آن کسی که به یک ملتی سلطه دارد، به یک ملتی حکومت دارد، این چنانچه عدالت پرور باشد، دستگاه او عدالت پرور خواهد شد؛ قشرهایی که به او مرتبط هستند قهراً به عدالت گرایش پیدا می‌کنند؛ تمام اداراتی که تابع آن مملکت است، تابع آن حکومت است، خواه ناخواه به عدالت گرایش پیدا می‌کند. عدالت گسترده می‌شود. در صورتی که یک نفر که به مردم حکومت می‌کند مزکّی‌ باشد و تزکیه شده باشد. اگر همه ملت تزکیه بشوند، همین دنیا بهشت آنهاست؛ تمام گرفتاریها از بین می‌رود. از آن طرف، از باب اینکه حکومتهایی که در رژیم طاغوتی بر مردم حکومت کردند حکومتهایی بودند که تزکیه نشده بودند وقتی حکومت تزکیه نشد، شخص اول یک مملکتی به حسب حکومت تزکیه نشد، اخلاقش مزکّی‌ نباشد، عقاید تزکیه شده نباشد، اعمال، اعمال مزکّی‌ نباشد، همین یک نفر یک مملکت را به هلاکت می‌کشاند. چنانچه شما دیدید سرچشمه می‌گرفت از رضاخان تمام مفاسد و تمام قشرهایی که دوروبَر او جمع شده بودند از خودش بودند. در پاریس که بودیم، یک نفر - که حالا یادم نیست کی بود - آمد پیش من نقل کرد از یکی دیگر که او گفت که اگر پنج نفر آدم فاسد در ایران پیدا بشود؛ این محمدرضا هر پنج تا را انگشت رویش می‌گذارد و جلبش می‌کند! آن اشخاصی که مزکّی‌ نیستند با تزکیه شده‌ها سرو کار ندارند؛ نمی‌روند سراغ اشخاص امین. آدمی که خودش امین نیست جنس خودش را طالب است؛ می‌رود سراغ اشخاصی که نظیر خودش باشند، چنانچه اشخاص امین باشند، آنها می‌روند سراغ پیدا کردن اشخاصی که همجنس خودش باشند. و لهذا از حکومته ا سرچشمه می‌گیرد مفاسد و سرچشمه می‌گیرد مصالح. حکومتِ عدل، تمام مصالح کشور را تأمین می‌کند به اندازه قدرت. و حکومت ظلم، تمام بدبختیها را برای یک ملتی ایجاد می‌کند. لهذا در آیه شریفه تزکیه را مقدّم ذکر کرده‌اند بر «تعلیم» کتاب و حکمت، بلکه تعلیم کتاب و حکمت مقدمه تزکیه است.