برنامه‌های استعمار و محرومیتها
برنامه این بوده است که ملت ما را با هر وسیله‌ای که می‌توانستند عقب نگه دارند. مراکزی که ذخایر زیرزمین هست روی زمینش اهالی همان جا هم به فقر و مسکنت زندگی کنند، مراکز تعلیمی ما را طوری بکنند که جوانهای ما از تعلیم صحیح بهره برداری نکنند و وضع کشاورزی ما را آن طوری که دیدید به اسم «اصلاحات» به آن فساد بکشند؛ همه نیروهای انسانی ما را هدر بدهند. اینها یک برنامه‌ای بوده است که مأمور اجرا بودند. و این پدر و خصوصاً این پسر، خوب هم اجرا کردند. مطابق دلخواه اربابها عمل کردند. و اینکه در آن کتاب نوشته است «مأموریت برای وطنم» این کلمه صحیح است، اما مأمور از جانب امریکا و دیگران بوده است برای اینکه نگذارد این وطن، وطن باشد! و شما گمان نکنید که فقط در مسجد سلیمان و در بختیاری و در عشایر و آنجا این مسائل هست؛ این عقب افتادگی در همه جا هست. بعض از شهرها را که بسیاری از سران آن شهرها سرسپرده بودند، آنها را یک قدری رسیدگی کردند. و بعضیها هم که نمی‌شده است که رسیدگی نکنند کرده‌اند، لکن در همان شهرها هم وقتی اطرافش را ملاحظه کنید همین مشکلات هست. شما تشریف ببرید تهران و آن زاغه نشینهای تهران و آن محله‌هایی که در حاشیه شهر واقع شده است ملاحظه کنید، قطعاً خواهید فهمید که وضع آن حاشیه نشینهای شهر که از جاهای دیگر آمدند و اینجا ساکن شدند و به واسطه همان «اصلاحات ارضی» اینها مجبور شدند حرکت کنند، بدتر از وضع مسجد سلیمان و وضع بختیاریهاست. خیال نکنید که آنجاها، شهرها همه کارهایشان درست است و فقط

مسجد سلیمان یا امثال او این طور است. همان زاغه نشینهای تهران - که من نجف که بودم صورت محله‌هایشان را پیش من آوردند؛ گمان می‌کنم حدود سی محله نوشته بودند. محله‌هایی اسم برده بودند که فلان محله در کجا، فلان در کجا، فلان در کجا، فلانها، حصیر نشینند، فلان جاها مثلاً زاغه نشینند - اینها هم هیچیک از این چیزهایی که مربوط به یک شهری است ندارند، نه آب دارند؛ نه برق دارند؛ نه اسفالت دارند. اینها آب را هم باید از آن گودالها با پله‌های زیادی طی بکنند و بیایند لب خیابان تا برسند به یک شیر آبی و آب ببرند برای بچه‌هایشان. هر چندین نفرشان در یک سوراخی، که نمی‌شود اسمش را خانه گذاشت. یا یک چَپَری (1) درست کرده‌اند؛ یک حصیری درست کرده‌اند، این طوری زندگی می‌کنند. و این مسئله‌ای است که در بسیاری از جاهای مملکت هست. و از اطراف هم، این عشایر اطراف، اینجا می‌آیند، همین حرفهایی که شما می‌زنید، که ندارید هیچی، آنها هم می‌گویند. منتها هر کسی محیط خودش را اطلاع دارد، و از محیطهای دیگر بی‌اطلاع است؛ خیال می‌کند جاهای دیگر درست شده، اینجا نشده. نخیر، بنابراین بوده است که ذخایر ما را ببرند، و خود ما در یک مملکت غنی، یک مملکتی که دارای همه چیز است، گرسنه به سر ببریم.
محرومیت زدایی از روستاها
و من امیدوارم که با این تحولی که الآن شده است و دست آنها کوتاه شده است و دست چپاولگرها کوتاه شده است و ملت ایران قیام کرد و جبّارها را خارج کرد و این چیزهایی هم که حالا هست، اینها هم از بین خواهند رفت و مملکت هم مال خودتان خواهد شد؛ و دولت هم اسلامی است، و اوّل برنامه‌اش این است که از روستاها و از آنجا شروع کنند به اصلاحات، و مشغول هم هستند؛ لکن این قدر پریشانی زیاد است و این قدر آشفتگی زیاد است که اینها در عین حالی که همه مشغول‌اند نمی‌توانند برسند به این زودی. این البته باید با یک مهلتی باشد. و مسلَّماً ان شاء الله خواهد این میسَّر شد،

ان شاء الله. خصوصاً برای مراکزی که نفت زیر پایشان است. این مراکزی که این ذخیره زیر پایشان است و اینها رُویَش نشسته‌اند گرسنگی می‌خورند. البته باید آنجاها همه درست بشود و در صدد هم هستند. آقای مدنی هم مورد رضایت ماست. امیدوارم که ایشان هم فعالیتهایشان را ادامه بدهند، دولت هم کمک بکند، و مسائل ان شاء الله حل بشود.
برنامه اسلام؛ برادری و برابری
مهم این است که ما این چیزی که باید پیش همه برادرهای ما مطرح باشد این نباشد که هرچه هست مربوط به همین مادیات و همین طبیعیات باشد. باید ما فکر این باشیم که اسلام جریان پیدا کند. اگر اسلام در این مملکت، احکام اسلام در این مملکت، پیاده بشود، همه جهات مادی و معنوی تأمین خواهد شد.
اسلام برنامه‌اش این است که مابین فقیر و غنی و نمی‌دانم، کُرد و ترک و لُر و اینها فرق نگذارد. همه برادر و همه برابر، و برای همه است. و شما باز همین نهضتی را که دارید، نهضت اسلامی، با همان نیت اسلامی و نهضت اسلامیش ادامه بدهید و امیدوارم که موفق بشویم به اینکه این جمهوری اسلامی را آن طوری که اسلام می‌خواهد ما پیاده کنیم. و اگر چنانچه آن طور بشود، مطمئن باشید که برای همه قشرها رفاه هست؛ هم در اینجا، و هم در آن طرف.
یاور دولت باشید
خداوند ان شاء الله به شما سلامت و سعادت بدهد. و همه‌تان با هم دوست و رفیق و همه کمک هم باشید و کمک دولت باشید. امروز دولت دیگر از خودتان است، فاصله نیست مابین شما و مابین دولت، و مأموران دولت هم می‌دانند که جمهوری اسلامی است؛ دیگر آن تحمیلاتی که آن وقتها هرکس می‌رفت در هر جا، مأمور می‌شد در هر جا، به مردم تحمیل می‌کرد، دیگر در جمهوری اسلامی نیست این طور. همه برادر با هم؛ و همه با هم این نهضت را پیش ببرید و به سعادت و سلامت ان شاء الله برسید.