شده است. قرآن مثل انسان مى‌ماند، كه يك موجودى است [كه‌] همه چيز دارد، منتها مثل يك انسان بالفعل مى‌ماند. قرآن يك سفره‌اى است كه خدا پهن كرده، براى همه بشر، يك سفره پهنى است، هر كه به اندازه اشتهايش از آن مى‌تواند استفاده كند، اگر مريض نباشد كه بى‌اشتها بشود.
امراض قلبيه، آدم را بى‌اشتها مى‌كند. اگر مريض نباشد و اشتهاى قلبى‌اش باشد، از قرآن استفاده مى‌كند. [قرآن‌] يك سفره پهنى است كه همه از آن استفاده مى‌كنند؛ مثل اينكه دنيا هم يك سفره پهنى است كه همه استفاده مى‌كنند؛ يكى علفش را از آن استفاده مى‌كند، يكى ميوه را از آن استفاده مى‌كند، يكى مسائل ديگر را استفاده مى‌كند. از همين دنيا، هر يك، يك طور استفاده دارد، انسان يك طور استفاده دارد، حيوان يك طور، انسان در مقام حيوانيّت، يك طور، [و] هر چه بالاتر برود از اين سفره پهن الهى كه عبارت از وجود است، [بيشتر] استفاده مى‌كند. قرآن هم اين طورى است، يك سفره پهنى است براى همه، هر كس به اندازه آن اشتهايى كه دارد و آن راهى كه پيدا بكند به قرآن، استفاده مى‌كند. استفاده اعلايش را آن مى‌برد كه برايش نازل شده: إِنَّما يَعْرِفُ الْقُرْآن مَنْ خُوطِبَ بِهِ. (۱) آن استفاده اعلا مال اوست، لكن نبايد ما مأيوس بشويم. بايد ما هم از اين سفره بهره‌اى برداريم؛ و اولش اين است كه خيال نكنيم كه غير از اين مسائل طبيعى چيز ديگرى نيست در كار، و قرآن آمده است براى اينكه مسائل اجتماعى را بگويد و مسائل طبيعى را بگويد و براى زندگى آمده، زندگى دنيا. اين انكار همه نبوات است، قرآن آمده است كه انسان را انسان كند، و همه اينها وسيله است براى همان يك مطلب.

(۱)- ص ۱۳۵، پاورقى ۲.