الرَّحمنُ، عَلَّمَ الْقُرْءَانَ، خَلَقَ الْإنسنَ (۱) و قال تعالى: وَ إِلهُكُمْ إِلهٌ وحِدٌ لَّا إِلهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِيمُ. (۲) - (۳)
- شرح دعاى سحر؛ ص ۴۳- ۴۸*** بدان كه رحمت و رأفت و عطوفت و امثال آن، كه از جلوه‌هاى اسماى جماليه الهيه است، خداى تبارك و تعالى به حيوان مطلقاً و به انسان بالخصوص مرحمت فرموده، براى حفظ انواع حيوانيه و حفظ نوع و نظام عائله انسانى؛ و اين جلوه [اى‌] از رحمت رحمانيه است كه نظام عالم وجود، مطلقاً بر پايه آن نهاده شده؛ و اگر اين رحمت و عطوفت در حيوان و انسان نبود، رشته حيات فردى و اجتماعى گسيخته مى‌شد؛ و با اين رحمت و عطوفت، حيوان، حفظ و حضانت اولاد خود، و انسان، حراست از عائله خود و سلطان عادل، حفظ مملكت خود مى‌كند. اگر اين رحمت و شفقت و رأفت نبود، هيچ مادرى تحمل مشقتها و زحمتهاى فوق العاده اولاد خود را نمى‌كرد؛ و اين جذبه رحمت و رأفت الهى است كه قلوب را به خود مجذوب نموده، و بالفطره حفظ نظام عالم را مى‌فرمايد. اين رحمت و رأفت است كه معلمين روحانى و انبياى عظام و اولياى كرام و علماى باللَّه را به آن مشقتها و زحمتها اندازد براى سعادت نوع خود، و

(۱)- الرحمن/۱-۳.
(۲)- بقره/۱۶۳.
(۳)- و اما آنچه را هم مذكور داشته، به اعتبار فناى مظهر در ظاهر درست تواند بود؛ كه مقام رحمانيت از اين نظر، همان مقام الهيت است، آن طور كه خداوند فرمود: بگو بخوانيد اللَّه را يا الرحمن را، هر كدام را كه بخوانيد اسماى نيك از آن اوست. و فرمود: رحمن، قرآن را آموخت و انسان را آفريد. و فرمود: و خدايتان يكى است، نيست خدايى جز او كه رحمن و رحيم است.