صحیحی بودند. آنهایی هم که بین شما معروف به «جنت مکان» هستند، آنها هم دوزخ مکان بودند! همانها بودند که پسر خودشان را کور کردند برای اینکه مبادا چه بشود (1)، و همان که معروف به «انوشیروان عادل» (2) است وقتی ظلمهایش را تاریخ می‌گوید روی تاریخ را سیاه کرده، لکن تا قبل از این رژیم اخیر، آن رژیمهای بنی امیه و بنی عباس و رژیمهای سلطنتی غالباً اسلام را به حسب ظاهر پذیرفته، و به حسب واقع نمی‌خواستند آنطور باشد، لکن برای خودشان همه را می‌خواستند. هر چیزی را می‌خواستند برای خودشان. می‌خواستند که مملکت اسلامی را گسترش بدهند، برای اینکه نفوذ خودشان زیاد بشود. کشورگشایی کنند که نفوذ خودشان را زیاد کنند. هرچه را می‌خواستند، می‌خواستند برای خودشان و دارودسته خودشان باشد. لکن این رژیم فاسد ما برای دیگران می‌خواست! از اول که رضاخان آمد - ایشان گفتند من یادم نیست، (3) ولیکن من یادم هست، و از اولش در مسائل بودم تا حالا - از اوّلی که آمد و ابتدا با سالوسی (4) شروع کرد و رفتار کرد. وقتی که مستقر شد، اول هدف او اسلام بود، لکن نمی‌گفت هدف را، آن بود که او نباشد، البته به تعلیم دیگران، به تعلیم خارج. لکن از روحانیین شروع کرد. از مجالس وعظ و خطابه و روضه جلوگیری کرد. از اینجا شروع کردند، که بلکه موفق بشوند اساس را یعنی اساسی که خارجیها از آن می‌ترسیدند، از بین ببرند.
مطالعات وسیع خارجیها برای استثمار شرق
آنها مطالعات دامنه دار دارند نسبت به شرق و نسبت به ایران ما مطالعات دامنه دار دارند و هم نسبت به ذخایری که ایران دارد نقشه برداری کرده‌اند و مطلعند، بهتر از خود ایرانی‌ها می‌دانند کجا چه هست، و هم مطالعات دامنه داری، شاید بیشتر از آن مطالعات،