خروشانی است، معراج است، معراج مؤمن است؛ یعنی، تا آن مافوق عالم طبیعت و مافوق عالم وجود، انسان را می‌کشاند. گاهی در یک کلمه‌اش این‌طور است. یک جمله گاهی آن قدر بُعد معنوی دارد و بُعد عرفانی دارد که اگر تحقق پیدا کند برای یک انسان سالک، از همه حجابها می‌گذرد. و کانّه سوره حمد که در قرآن هست و اولین سوره است و برای نماز قرار دادند و نماز بدون حمد، گفتند نماز نیست، همین سوره حمد تمام معارف درش هست. منتها آن کسی که نکته سنج باشد، باید درش تأمل کند، خوب، ما اهلش نیستیم. ما می‌گوییم که «الحمدللَّه»؛ یعنی شایسته است. الحمدللَّه ربِّ العالمین (1)؛ یعنی شایسته است خدا که همه حمدها برای او باشد. اما قرآن این را نمی‌گوید، قرآن می‌گوید که اصلاً حمدی واقع نمی‌شود در جایی، الّا برای خدا. آن هم که بت پرست است حمد است، آن هم برای خداست، خودش نمی‌داند. اشکال، ندانستن و جهالت ماهاست. آن که می‌گوید که ایّاک نستعین (2)؛ نه معنایش این است که ما همه استعانت از تو ان شاء الله می‌خواهیم و اینها، نخیر، بالفعل این طوری است که به غیر خدا، استعانت اصلاً نیست، اصلاً قدرت دیگری نیست. چه قدرت دیگری ما داریم غیر قدرت خدا؟ آن که تو داری غیر از قدرت خداست؟ نه این است که ما ان شاء الله عبادت می‌کنیم برای خدا، ان شاء الله استعانت می‌کنیم از خدا. اصلاً واقعیت این طوری است، واقعیت این است که عبادت به غیر خدا، مدح، اصلاً در دنیا به غیر خدا واقع نمی‌شود، هیچ مدحی. اینهایی که مدح می‌کنند از مثلاً شیاطین و سلاطین و امثال اینها، اینها نمی‌فهمند که اینها مدح خداست، اینها غفلت از این دارند، لکن مدح به کمال است، مدح برای نقصان نیست، مدح برای کمال است. و آنهایی که، هرکس از هرکس استعانت بکند، استعانت از خداست. این سوره، این را می‌گوید. و اگر برای اهلش - آنهایی که اهل مسائل هستند - همین یک سوره قرآن تحقق پیدا بکند، تمام مشکلات حل می‌شود؛ برای اینکه وقتی انسان دید که همه چیز از اوست، دیگر از هیچ قدرتی نمی‌ترسد. ما که از قدرتها می‌ترسیم برای این است‌

صحیفه امام خمینی
Rouhollah Website is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. <Rouhollah Website/>