می‌خواهد بشود از این بالاتر؟ یک ملتی جوانها داده؛ جلو تانک و توپ می‌رود کشته می‌شود، بعد هم می‌گوید فدایی دادم خیلی خوب، بسیار خوب، باقی‌اش هم حاضرم! می‌خواهد چه بشود؟ بهتر از این چه؟ تحول بالاتر از این؟ پیشرفت معنوی بالاتر از این چیست که ملتی آن حالش در ظرف یک سال، یک سال و یک ماه، تبدیل شده است به یک حال دیگری، به یک چیز اینطوری.
ذلت ناپذیری و فداکاری توده‌ها
این راجع به ملت و وضع ملت، که مشابه نمی‌توانید برایش پیدا کنید که اینطور در همه جا، در جاهایی که در طول عمرشان یک روز تعطیل برای این امور نکرده بودند، در بعضی شهرهایی که در طول حیاتشان یک روز در این امور دخالت نکرده بودند [اینگونه تحول پدید آید] و اگر یکی دخالت [در سیاست‌] می‌کرد می‌گفتند که این آخوند سیاسی است! اگر یک کسی در یک امری از امور زندگی این مردم مقابل دولت می‌ایستاد، مقابل - مثلاً - [شاه‌] می‌ایستاد به او مارک سیاسی می‌زدند، این دیگر باید برود توی خانه‌اش منزوی بشود برای اینکه او سیاسی است! این منطق مردم شده بود بازیچه تبلیغات شومی که کرده بودند در طول تاریخ که مردم را عادت بدهند به این وضع زندگی و به کتک خوردن و منابعشان را بردن و باز خودشان هم همراهی کردن، این یک خدمتی است که در طول تاریخ سابقه ندارد که به این ملت شده است این خدمت؛ و این ملت این تحول را پیدا کرده است. نباید گفت چه شده است! خیلی چیزها- خیلی چیزها شده است. بر فرض اینکه اینطور باشد که نه، هیچ کاری دیگر نتوانیم بکنیم و تا اینجا همه ما را بگیرند و خفه کنند و هیچ کاری هم نتوانیم بکنیم، لکن تا اینجا که شده ارزش داشته؛ یعنی آن فداکاری که ملت ایران کرده و این تحولی که پیدا کرده، دنبال این و همراه این ارزش داشته است که صدها نفر، هزارها نفر کشته بدهد، فدایی بدهد، یک همچو روحیه‌ای درست بکند. یک همچو روحیه زنده‌ای که الآن شما خیال نکنید دیگر می‌توانندتحمیل کنندبرشماآن ظلمهایی راکه می‌کردند؛ دیگرگذشت تحمیل ظلمها؛ دیگر نمی‌توانند اینها پاسبان بفرستند و [بگویند] بزنید این [مردم را]. دیگر گذشت، گذشت.