باشد؛ برای اینکه اینها به طوری محو شده‌اند در آن تربیت و تعلیم خارجیها، و به طوری اینها را در نظر اینها بزرگ کرده‌اند که دیگر همه مآثر (1) خودشان و همه چیزهایی که مربوط به خودشان است، همه اینها را فراموش می‌کنند و توجهشان به خودشان از بین می‌رود و متوجه به غرب می‌شوند و هرچه مربوط به آنهاست به آن توجه می‌کنند.
اسلام، مخالف نفوذِ بیگانگان
اسلام می‌خواهد که هیچ یک از افراد این مملکت اسلامی پیوسته به غیر نباشد، تحت نفوذ غیر نباشد. حکومت اسلامی اگر چنانچه تأسیس بشود نمی‌خواهد که آثار تمدن را از بین ببرد، با دانشگاه مخالف نیست، با علم مخالف نیست. قرآن پُر این است که تفسیرِ، تأویلِ علم را از آن تعریف می‌کند و - عرض می‌کنم که - احادیث ما از علم آنقدر تعریف می‌کنند، از عالم آنقدر تعریف می‌کنند، آن وقت ما بگوییم که با علم مخالفند! خیر، با این نحو علمی که شما دارید ما مخالفیم؛ با این نحو تربیت و تعلیمی که شماها می‌خواهید ما را تربیت کنید، با این ما مخالفیم؛ با آن مظاهر تمدن که بچه‌های ما را فاسد می‌کند، بچه‌های ما را عقب مانده نگه می‌دارد، ما با آن مخالفیم؛ نه اینکه ما مخالفیم با اصل تمدن و می‌خواهیم مردم را برگردانیم به زمان کذا. اینها می‌خواهند مردم را نگذارند ترقی بکنند. برنامه اینها این است که به این نحو رفتار کنند که بچه‌های ما ترقی نکنند؛ و دلیلش این است که بعد از هفتاد سال که ما مدرسه داشتیم و بیش از سی سال که دانشگاه داریم، حالا هم اگر چنانچه یک کسی مریض [دارد] مریض خودش را برمی‌‌دارد می‌رود اروپا یا می‌رود امریکا، آنجا معالجه بکند! ما اگر چنانچه یک دانشگاه مستقلی داشتیم، خوب در دانشگاه‌های ما بعد از سی سال باید طبیبها و - نمی‌دانم - همه [بیمارستانها] مجهز باشد و ما بتوانیم مریضهای خودمان را مداوا کنیم. این دلیل بر این است که ما نداریم یک چیزی. در زمان ایشان که همه چیزها از دست ما رفته است. یک اسفالت می‌خواهند اینها درست کنند، می‌روند یک شرکت خارجی می‌آورند؛ یک سد