اینطور می‌فرماید و مطلب هم همین است. صورت این عمل در آنجا به یک نحو مناسبی منعکس است و در آنجا خودش را می‌بیند. و اینها جبران خواهد شد و شما دلتان محکم باشد که اگر دستتان هم نرسد به او، که برسد هم نمی‌توانید جبران کنید، اما این جنایات جبران خواهد شد در آنجا.
رژیم سلطنتی، خلاف قوانین عقلیه
اینها همه تا اینجا که رسیده است، که باز نصفه راه یا کمتر از راه را پیمودیم، اتفاق کلمه، اجتماع یک امت بر یک امر، این اجتماع امت بر یک امر موجب این شد که این کنگره‌هایی که تا - به قول خودشان - عرش کشیده شده بود اینها یکی یکی ریختند، وارفتند، مثل یخی که آب بشود. لکن باز ما راهْ زیاد داریم؛ این اولش است. مقصد ما تنها رفتن او نیست، این یکی از مطالب است؛ ما رژیم سلطنتی را اصلاً غلط می‌دانیم، از اول این غلط بوده، خلاف قوانین انسانی بوده؛ رژیم سلطنتی از اول خلاف قوانین عقلیه انسان است. یک کسی حالا در مجلس به او رأی بدهند، یا خیر فرض بفرمایید - صحیحش را من می‌گویم، باطلش که مال ایران آن باطلش است، من وجه باطلش را من نمی‌گویم، من وجه صحیحش را می‌گویم - شما فرض کنید که یک مجلس مؤسسان ملی - صددرصد ملی - تأسیس بشود و این یک کسی را با اعقابش به حکومت بنشانند، خودش و سلسله بعد؛ ما به این مجلس مؤسسان که از جانب ملت است و به این ملت، می‌گوییم بسیار خوب شما زمانی که خودتان تشریف داشتید حق داشتید که سرنوشت خودتان به دست خودتان باشد، سرنوشت مایی که دویست سال بعد از شما به این دنیا می‌آمده ایم به چه مناسبت شما تعیین کردید آقای پدربزرگ؟! شما با چه قانون، با چه حق، سرنوشت ماهایی که در این زمان هستیم تعیین می‌کنید؟ شما حق دارید که ... این حرفی است [که‌] همه عقول با آن موافقند منتها اینقدر تعمیه (1) می‌کنند بین مردم و تبلیغات سوء می‌کنند که مردم باور می‌کنند؛ گاهی وقتها اینقدر شور است که خان هم‌